“Met één euro investering besparen we er gemiddeld zeven”

Alleen als we ons beter voorbereiden op natuurgeweld en ons beter aanpassen aan het veranderende klimaat, kunnen we het aantal gedupeerden drastisch omlaag brengen.” Dat stelt Liselotte de Koning, directeur van het Prinses Margriet Fonds bij het Rode Kruis. Het Rode Kruis is een van de sprekers tijdens het Jaarevent van het Verbond op 7 oktober.

Dat een goede voorbereiding cruciaal is, blijkt wel uit de vreselijke overstromingen die ons deze zomer niet alleen dichtbij huis, maar overal ter wereld treffen. De zomer van 2021 kenmerkt zich, naast de nasleep van de corona-pandemie, immers door verschillende natuurrampen. De Koning: “Het begon in maart met de voorjaarsstorm die over ons land raasde, waarbij een windhoos veel schade veroorzaakte in Leersum. Vorige maand zagen we allemaal de afschuwelijke beelden van de overstromingen in Limburg en onze buurlanden. En momenteel worden wereldwijd grote delen land geteisterd door bosbranden of het water komt juist in bakken naar beneden. En dan hebben we ook nog de aardbeving in Haïti op ons netvlies staan.”

Kans op overstromingen

Het zijn, met andere woorden, drukke tijden voor het Rode Kruis. “Helaas”, zegt De Koning, die een duidelijk verband ziet met klimaatverandering. Volgens haar, en dat heeft een recent rapport van World Weather Attribution nogmaals bevestigd, heeft klimaatverandering de kans op extreme regen en overstromingen in Limburg groter gemaakt.
“Hoe warmer het wordt, hoe groter het risico op dit soort buien. Zolang de temperatuur blijft stijgen, neemt dus ook de kans op overstromingen toe.” Er zit, volgens De Koning maar één ding op: “We moeten echt alles op alles zetten om klimaatverandering te stoppen. We kunnen echter niet alle risico’s wegnemen en juist daarom is een goede voorbereiding zo belangrijk. Met een betere voorbereiding op natuurgeweld en aanpassingen aan het veranderende klimaat, kunnen we het aantal getroffen mensen drastisch terugbrengen.”
De Koning vertelt dat het een van de redenen is waarom Het Rode Kruis Prinses Margriet Fonds projecten mogelijk maakt die gemeenschappen minder kwetsbaar maken voor rampen. “Je moet dan onder meer denken aan het planten van mangrovebossen, het plaatsen van dammen en het aanleggen van waarschuwingssystemen. Het Prinses Margriet Fonds maakt mogelijk dat het Rode Kruis ook vóórdat een natuurramp plaatsvindt al in actie kan komen. Zo bereiden we mensen beter voor op rampen en kunnen we veel schade en leed voorkomen.”

"Hoe warmer het wordt, hoe groter het risico op extreme buien"

Kwetsbare gemeenschappen

Ook het onlangs verschenen IPCC-rapport bevestigt De Koning in haar overtuiging dat het voorbereiden van kwetsbare gemeenschappen alleen maar nog belangrijker wordt. “Het geeft ons in ieder geval een extra stok achter de deur om zoveel mogelijk preventieve maatregelen te nemen. En uiteraard altijd klaar te blijven staan, zodat we in actie kunnen komen zodra zich een ramp voltrekt.”
Ze benadrukt een paar keer dat het Rode Kruis dat werk niet kan doen zonder de steun van het bedrijfsleven. “Bovendien vormen wij, samen met de verzekeringsbranche, een goede, natuurlijke match: we brengen risico’s in kaart, anticiperen op noodsituaties en handelen/redden tijdens en na de ramp.”

(Foto: Aminul Sawon - IFRC)

Met hetzelfde geld meer doen

Uit een aantal wetenschappelijke studies blijkt dat investeren in een goede voorbereiding veel goedkoper is dan hulp achteraf. “Dat betekent dus heel simpel dat je met hetzelfde geld méér mensen kunt helpen. Daarnaast hebben wij in de praktijk gezien hoe groot het verschil is van een goede voorbereiding. In 2016 hebben we in Haïti een systeem van dammetjes gebouwd, dat moest beschermen tegen overstromingen en aardverschuivingen. Vlak daarna trok orkaan Matthew over en voor het eerst waren er geen overstromingen in de lagergelegen vallei. Door die dammetjes infiltreert regenwater bovendien veel beter in de bodem, waardoor landbouwopbrengsten toenemen. Ook is een goede voorbereiding cruciaal bij aardbevingen, door bijvoorbeeld het bouwen van rampbestendige scholen die ook als schuilplaats kunnen dienen. Dorpsbewoners vertellen ons dat ze zich nu veel veiliger voelen.”

De Koning trekt tot slot een parallel met verzekeraars. “Zij weten, net als wij, dat een goede risicoanalyse, anticiperen op risico’s en het nemen van preventieve maatregelen de impact van een ramp verkleinen. Wij weten inmiddels dat je met één euro investering in rampenvoorbereiding uiteindelijk gemiddeld zeven euro bespaart in de noodhulp.”

Meer weten over het Rode Kruis en nieuwsgierig naar het complete verhaal?
Meld je dan nu aan voor het Jaarevent, dat van 4 tot en met 8 oktober (online) plaatsvindt. Het Rode Kruis is op 7 oktober een van de sprekers tijdens het webinar Herstel na natuurrampen door klimaatverandering: goed voorbereid is het halve werk.
Kijk op onze eventpagina voor meer informatie, ook over de andere webinars.