Kort voor ondertekening van het Klimaatverdrag van Parijs, op 29 september 2015, vond een intellectuele aardbeving plaats in Londen. Mark Carney, de toenmalige Canadese Governor van de Bank of England (2013 tot 2020), legde in zijn speech bij Lloyds in Londen, de Tragedy of the Horizon, uit dat verzekeraars blootgesteld zijn aan alle drie de risico’s die klimaatverandering met zich meebrengt voor de financiële sector. Deze drie risico’s zijn:  

(1) fysieke risico’s (de impact op verplichtingen van verzekeraars en de waarde van de beleggingen door klimaat- en weer-gerelateerde gebeurtenissen);

(2) aansprakelijkheidsrisico’s als slachtoffers van klimaatverandering schadevergoeding gaan eisen van bedrijven die zij verantwoordelijk houden voor de schade (exploitanten van fossiele delfstoffen bijvoorbeeld); en

(3) transitierisico’s doordat de maatschappij zich aanpast aan klimaatverandering (zoals de energietransitie, die tot stranded assets kan leiden. Dit zijn beleggingen die door beleidswijziging(en) van de overheid onverkoopbaar worden).

Grote invloed

Carney’s analyse was van invloed op de wereldwijde financiële sector, ook omdat Carney op dat moment voorzitter was van het Financial Stability Board (FSB), een belangrijk adviesorgaan van de G20. De G20 vroeg het FSB in 2015 onderzoek te doen naar klimaatverandering en de effecten ervan op de financiële sector. Door die opdracht kwam de impact van klimaatverandering op de financiële sector ook op de agenda van de Europese Unie. Onlangs consulteerde EIOPA daarom een Draft opinion supervision of use of climate change risk scenarios in the ORSA. Dit is een follow-up van de EIOPA Opinion on Sustainability within Solvency II van september 2019, waarin EIOPA aanbeveelde dat  (her)verzekeraars rekening moeten houden met klimaatrisico’s die wat verder weg liggen dan de tijdshorizon van één jaar in Solvency II. Volgens EIOPA is de governance, het risicobeheer en de Own Risk and Solvency Assessment (ORSA) hier geschikt voor. 

Klimaatrisico’s van beleggingen 

In de opinie uit 2019 gaf EIOPA aan dat de waarderingsprincipes van Solvency II voor activa risico-neutraal zijn. De duurzaamheidsrisico’s komen terug via de reeds bestaande risico-categorieën van Solvency II. Maar Solvency II gaat ervanuit dat alle relevante risico’s zich in de marktprijzen van de activa bevinden. Door de slechte datakwaliteit in de sfeer van duurzaamheid is dat echter lang niet altijd het geval. Zo maken allerlei externe effecten van menselijke activiteiten geen onderdeel uit van de marktprijzen. Dat zou je kunnen verbeteren via carbon pricing (een belasting op emissies), aldus DNB. Het Verbond van Verzekeraars deelt die mening. EIOPA is hier minder duidelijk over. Logisch, want de Europese Unie kan fiscaal beleid alleen uitvoeren met unanimiteit van de lidstaten. EIOPA beaamt wel dat er te weinig gegevens zijn om de impact van klimaatverandering op de risicomodules te bepalen. Daarom publiceerde EIOPA onlangs een Sensitivity analysis of climate-related transition risks. Hieruit blijkt dat EIOPA vindt dat (her)verzekeraars bij hun beleggingsbeleid rekening moeten houden met duurzaamheidsfactoren.  Ook heeft Brussel een Taxonomy Verordening gepubliceerd, met criteria waaraan een economische activiteit van elke onderneming moet voldoen om duurzaam te zijn. EIOPA heeft onlangs een advies uitgebracht over hoe verzekeraars deze verordening moeten implementeren. EIOPA stelt voor een premie-ratio in te voeren van met de taxonomie overeenkomende activiteiten als percentage van totale bruto schadepremie. En een beleggingsratio van met de taxonomie overeenkomende beleggingen als percentage van de totale beleggingen.

Daarnaast heeft de Commissie in 2020 herzieningsvoorstellen geconsulteerd voor de Non-Financial Reporting richtlijn (= duurzaamheidscommunicatie voor alle ondernemingen met meer dan 500 werknemers). Ook credit rating providers moeten hier volgens EIOPA rekening mee houden, net als met het risico van beleggingen die door beleidswijziging van de overheid onverkoopbaar worden (stranded assets).

Daarnaast treedt in maart 2021 de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) in werking. Deze bevat geharmoniseerde rapportage-eisen aan financiële ondernemingen (onder meer in het jaarverslag) en transparantie-eisen richting klant (denk aan een bijsluiter). Kortom: het geeft duidelijkheid over het duurzaamheidsbeleid van alle financiële ondernemingen en hoe dat beleid uitwerkt in hun producten.

Scenario-analyse

EIOPA vindt ook dat ondernemingen scenario analyse moeten toepassen om de onzekerheden te beoordelen rond klimaatverandering en de impact op de waardering van activa in de toekomst. Dit voorstel borduurt voort op de Task Force on Climate Related Financial Disclosures (onder voorzitterschap van Michael Bloomberg) die dezelfde mening was toegedaan. Mitigatiestrategieën moeten hierop kunnen ingrijpen.

Voor wat betreft de waardering van de verplichtingen op de balans van de verzekeraar, moeten (her)verzekeraars volgens EIOPA met behulp van de “best available science” gevoeligheids- en scenario analyses uitvoeren om zeker te zijn dat de best estimate voldoet.

De impact van klimaatverandering zal afhangen van de vraag of de business (voor wat betreft claims en het uitbetalen daarvan) een korte termijn of een lange termijn frequentie heeft. Immers bij korte termijn business, zoals veel schadeverzekeringen, kunnen de prijzen jaarlijks aan de risico’s worden aangepast. Bij lange termijn business is dat veel moeilijker c.q. onmogelijk. EIOPA vindt daarom dat verzekeraars hier uitgebreider naar gekeken moet worden, aan de hand van uitvoeriger catastrofe- en klimaatmodellering, of stress-testing en forward-looking modelling benaderingen. Daarnaast is er volgens EIOPA zeker ruimte voor het meenemen van de impact van klimaatverandering in de berekening van de best estimate. Klimaatverandering kan immers ook indirect invloed hebben, namelijk via de prijs van vermogensbeheer, kosten of economische scenario’s om opties in contracten te waarderen.

Impact van klimaatrisico’s 

Volgens EIOPA moeten verzekeraars ook rekening houden met de impact van het verzekeren van risico’s op duurzaamheidsfactoren. “Impact underwriting”, het ontwikkelen, ontwerpen en beprijzen van nieuwe verzekeringsproducten hoort daarbij. Waar klimaatgerelateerde risico’s onverzekerbaar worden, moet gekeken worden naar de mogelijkheden voor publiek-private samenwerking. Voor wat betreft de risicomodule catastroferisico onderzoekt EIOPA in het Discussion Paper on Methodology on potential inclusion of  climate change in the Nat Cat standard formula of deze goed is gekalibreerd. Ook stelt EIOPA voor onder “hagel” ook tornado’s en bliksem en enkele andere zaken toe te voegen. Deze natuurverschijnselen veroorzaken andere schade dan hagel en zitten meteorologisch ook anders in elkaar. Met dit voorstel is de industrie het niet eens. EIOPA stelt ook voor een risicomodule voor droogte en natuurbranden op te nemen, omdat dat zij denken dat dit een steeds groter materieel risico vormt in Europa, maar ook deze mening deelt de industrie niet. EIOPA stelt voor om voor Nederland het overstromingsrisico in de risicomodule van natuurrampen op te nemen. Daar zijn wij het wel mee eens, voor zover het gaat om verzekerde risico’s. In mijn volgende blog ga ik in op de relatie tussen Klimaatverandering en de ORSA.