Marijke’s openingswoorden waren veelzeggend, terwijl ze hoopvol de zaal inblikte. “Wat moet er gebeuren? Wat kan er anders? Beter? We moeten vanmiddag met een centrale boodschap richting het Verbond van Verzekeraars komen. De hoop is op jullie gevestigd.”
Aan het einde van de bijeenkomst trof Marijke een van de directeuren van dat Verbond die ze meteen prees voor zijn openhartigheid. Harold Herbert gaf volmondig toe dat hij veel concrete ideeën had gehoord, waaronder het vaker uitwisselen van ideeën en meer kennis van buiten halen, maar hij had ook wat gemist: het benoemen van eigen gedrag bijvoorbeeld. Daarop stak hij meteen de hand in eigen boezem. “Over voorbeeldgedrag gesproken. Jullie zijn hier in het meest duurzame gebouw ter wereld. Wij hebben bij het Verbond net een verbouwing achter de rug en daarin was duurzaamheid oorspronkelijk niet de eerste prioriteit. Dat hebben we in de loop van het proces wel rechtgetrokken, maar als ik om me heen kijk in zo’n inspirerende omgeving als De Edge, dan bekruipt me al snel het gevoel dat de lat wel wat hoger had gemogen.”

Van hei naar wij-sessie
Harold noemde in totaal drie leerpunten uit de discussie:
• voorbeeldgedrag
• pricing
• verdienen
“Met dat voorbeeldgedrag kunnen we wel wat. Ik heb diverse lacherige opmerkingen gehoord over de grootte van de auto’s waarin we rijden, maar dat heeft wel een serieuze ondertoon. Van de tweede, de pricing, heb ik net begrepen dat producten met een duurzaam karakter even aantrekkelijk moeten zijn als andere producten. Een mooie ambitie voor individuele bedrijven. Ik hoor graag hoe jullie daarmee in de praktijk vorderen. En als er knelpunten ontstaan, kunnen wij wellicht iets betekenen door samenwerking te organiseren of aanpassing van wet- en regelgeving te bepleiten.”
Die derde vergt volgens hem iets meer denkwerk. “Als ik het goed begrijp, moet duurzaamheid voorop staan in plaats van verdienen, maar dat kan spanning opleveren met de tucht van de markt. Hoe we die prikkels precies boven water kunnen krijgen, weet ik nog niet. Misschien een idee voor de volgende sessie van de Jonge Verzekeraars om zich te buigen over duurzame businessmodellen?”
Marijke vroeg zich daarop hardop af of duurzaamheid nu ook al in de boardrooms onderwerp van gesprek is? “Zeker. We zijn bijvoorbeeld vorig jaar met het bestuur te gast geweest bij het WNF en hebben daar ook over duurzaamheid gesproken. We doen ook studie naar klimaatverandering en duurzaam beleggen, wat afgelopen jaar een prominent issue was. We zouden er nog meer aandacht aan willen geven, maar de agendadruk is hevig, en tijd en middelen zijn beperkt”, antwoordde Harold, waarna de dagvoorzitter het laatste woord naar zich toetrok: ”Misschien toch maar eens overwegen om van een heisessie een wij-sessie te maken, waarbij ook jongeren aanwezig zijn?”

Nieuwsgierig?
Tussen de openingswoorden van dagvoorzitter Marijke (onder meer bekend van BNR) en het slotbetoog van Verbondsdirecteur Harold Herbert gebeurde er nog veel meer. Nieuwsgierig naar de inleiding van Harmen van Sprang van ShareNL? Naar de diverse workshops, waaronder één over bier? Of interesse in een minicollege duurzaam beleggen? Lees dan verder in deze longread.

Harmen ging in vogelvlucht door diverse initiatieven van startups in de deeleconomie heen. Van het delen van maaltijden (Thuisafgehaald), kleding (Lena) en vervoer (PickThisUp) tot het delen van spullen. “Die laatste, Peerby, staat vooral bekend om het voorbeeld van het lenen van elkaars boor. En wat blijkt uit onderzoek? Met 38 boren kun je 250 huishoudens bedienen. Dat scheelt dus 212 boren.”

Sharing city
Hij gaf ook het voorbeeld van Seoul als ‘sharing city’. “Uit eigen onderzoek bleek dat 84 procent van de Amsterdammers ook bereid is om ‘iets’ te delen. Dat vonden wij een mooie voedingsbodem om het concept sharing city naar Amsterdam te halen.”
Samen met collega’s bracht Harmen veel partijen bij elkaar: startups, bedrijfsleven, gemeente en de universiteit. Uiteindelijk heeft de gemeente gezegd: wij maken een actieplan op basis van onder meer duurzaamheid, sociale cohesie, innovatie en mobiliteit. Klein voorbeeld is een proef die nu loopt om Amsterdammers uit hun auto te krijgen. Als bewoners twee maanden hun autosleutels inleveren, krijgen ze in ruil daarvoor toegang tot allerlei platforms en alternatieven, variërend van Uber tot MyWheels.
Het is, volgens Harmen, dé manier: balanceren tussen reguleren, een veilige samenleving en innovatie. “Je moet onderzoeken, testen, pilots opzetten en ook zo nu en dan op je bek durven gaan. Je moet het doen.”

Samen spelen, samen delen
Vervolgens liet Harmen een getal zien (120.000.000.000). “Weet iemand waar dit bedrag voor staat?” Eén hand ging in de lucht: de (mogelijke) beurswaarde van Uber? “Klopt”, antwoordde hij. “Een paar jaar geleden zagen we Uber nog puur als een taxiplatform, maar het heeft zich behoorlijk ontwikkeld. Ik wil jullie daarom wakker schudden, laten zien wat er kán gebeuren als een platform de ruimte heeft. En het dendert maar door. De toekomst bestaat meer en meer uit een spel van ecosystemen. Wie kent Lemonade?” Slechts een enkele hand. “Ik raad jullie echt aan dit soort initiatieven te volgen. Zet stappen in de digitalisering en de deeleconomie. Mensen gaan op een andere manier wonen en werken. Niet iedereen wil een parkeerplaats kopen. En als er in een appartementengebouw meerdere logeerkamers zijn, hoeft niet iedere bewoner een eigen te hebben.”
Hij ging aan het eind van zijn betoog weer terug naar het begin en liet een foto van ‘zijn’ buurt zien. “Ik kan het allemaal heel groot maken, maar dit is onze buurt bbq. Want uiteindelijk is het mijn idealistische droom dat we meer met elkaar gaan spelen en met elkaar gaan delen.”

Volgens Dennis is niet alleen de consument geïnteresseerd in het beleggingsbeleid van verzekeraars, maar ook de lijstjesmakers van bijvoorbeeld de Eerlijke Verzekeringswijzer en Vbdo, de pers, de overheid en zelfs het kabinet en de Tweede Kamer. “Is kritiek van deze partijen altijd terecht? Nee. Maar het geeft wel weer dat de ogen op ons zijn gericht. Datzelfde geldt voor het klimaatakkoord van Parijs. Er wordt op de financiële sector gelet. Zo van: hé, daar ligt nog 450 miljard. Kunnen we daar niks mee?”

Verbond als brug
De boodschap van Dennis was van meet af aan duidelijk. De maatschappelijke druk op verzekeraars is groot. “Gelukkig zijn de meeste verzekeraars zelf ook overtuigd van nut en noodzaak van verantwoord beleggen.”
Het Verbond fungeert daarbij als een brug tussen de maatschappij en de verzekeringssector. Dat heeft tot de volgende acties geleid:
2012  Code duurzaam beleggen van het Verbond
2015  Aantal verzekeraars participeren in het NLII
2018  Ondertekening Spitsbergen-ambitie door enkele verzekeraars
2018 IMVO-convenant gesloten tussen Verbond, NGO’s, overheden en vakbonden
2019 Klimaatakkoord getekend door de financiële sector (?)

Wat is duurzaam?
Duurzaam beleggen is niks meer en niks minder dan naast het financiële rendement ook rekening houden met de zogenoemde ESG-criteria. ESG staat voor Environmental, Social en Governance. Dennis: “ESG bestaat uit verschillende criteria, dus dat betekent keuzes maken. Kies je voor leven onder water? Of liever voor social?”
Hoe je dat doet? “Een goed beleggingsbeleid begint met een goede risicoanalyse. Als je hebt geïnvesteerd in een kledingfabriek die ook in Bangladesh zit, kan het zomaar zijn dat je de kinderrechten schaadt. Maak dus een analyse van je risico’s. Doe dat zelf of laat het doen, ook als je niet zelf belegt.”
Als je weet waar de grootste risico’s zitten, kun je vervolgens je thema kiezen. Wat voor type belegger wil je zijn? Waar wil je impact hebben? Voorbeelden van thema’s zijn:
1. Envorinmental: klimaatverandering, maar ook landrechten
2. Social: kinderrechten of wapens
3. Governance: diversiteit of belastingen

Wat betekent het voor je beleid?
Na het kiezen van de thema’s schrijf je op wat dat betekent voor je beleid. Dennis: “Bijvoorbeeld, ik wil nog wel in wapens beleggen, maar niet in landen buiten de EU. Daar hoort ook een keuze bij als ‘Ik sluit Saudi Arabië liever uit dan dat ik het gesprek aanga’. En als je het gesprek wel aangaat (engagement genoemd), doe je dat dan openbaar of in stilte? Uitsluiten is wat we vaak in de media horen, maar veel verzekeraars geloven daar niet in. Voor jou tien anderen is hun redenering. Met een goed engagementtraject kun je meer impact hebben.”
Voor de uitvoering van je beleid kun je dus grofweg kiezen uit de volgende mogelijkheden:
1. Uitsluiten
2. Engagement (openbaar of privé)
3. Stemmen (op aandeelhoudersvergadering)
4. Impact investing, door te kiezen voor speciale projecten, onder meer op energiegebied.

Vertel wat je doet
Laatste stap in het proces betreft de communicatie. “Heel belangrijk”, meent Dennis. “Je moet vertellen wat je doet en wat je hebt gedaan. Als je dat niet doet, word je er wel op afgerekend. Door de consument of door de ngo’s. Voor je het weet, sta je op een lijstje, terecht of niet. Vertel daarom altijd wat je doet, en waarom!”