Van fraude tot witwassen

Verzekeraars vergoeden de schade die particulieren of bedrijven lijden door criminaliteit. Maar ze krijgen ook op andere manieren te maken met criminaliteit, bijvoorbeeld doordat ze slachtoffer worden van fraude met verzekeringen. Het CBV helpt hen de verschillende vormen van verzekeringscriminaliteit te bestrijden. Hierbij gaat het onder andere om:

• Verzekeringsfraude. Verzekeraars krijgen elk jaar te maken met duizenden valse claims of misleidende aanvragen voor een verzekering. Dit gebeurt door gelegenheidsfraudeurs, maar ook steeds vaker door georganiseerde bendes. Fraude is een probleem voor verzekeraars zelf, maar ook voor goedwillende klanten. Want hoe hoger de totale schadelast voor een verzekeraar, hoe hoger de premies.
• Criminaliteit gericht tegen verzekeraars. Verzekeraars kunnen het slachtoffer worden van inbraak, cybercrime, afpersing of chantage.  Personeel kan te maken krijgen met agressie en geweld.
• Witwassen en financiering van terrorisme. Criminelen kunnen hun verzekering gebruiken om geld wit te wassen en een uitgekeerde schadevergoeding kan worden gebruikt om terrorisme te financieren.
• Corruptie personeel en zakelijke relaties.

Visie op aanpak van verzekeringscriminaliteit

In 2016 heeft het CBV zijn visie op fraudebestrijding uiteengezet met als één van de uitgangspunten dat verzekeraars streetwise aan de slag moesten gaan met verzekeringsfraude. Ze moesten min of meer leren denken als een fraudeur en net zo scherpzinnig en assertief te werk gaan. Aan de vijf stappen uit het visiedocument van 2016 is door verzekeraars goede invulling gegeven en het aantal aangetoonde fraudezaken is sterk toegenomen. In aansluiting daarop heeft het CBV in 2020 een nieuw visiedocument ‘Data en Daadkracht’ gepubliceerd waarin voor de komende jaren de focus wordt gelegd op onderwerpen als preventie, datadeling, moderne technologie en samenwerking met keten- en publieke partners.

Het CBV helpt verzekeraars verzekeringscriminaliteit tegen te gaan. Dat doet het op operationeel niveau en op beleidsniveau.

Operationeel niveau

Met zijn dienstverlening ondersteunt het CBV verzekeraars en andere partijen in de dagelijkse praktijk.

• Informatieknooppunt. Van de Veiligheidsafdelingen van verzekeraars ontvangt het CBV gegevens over fraudezaken en andere gevallen van verzekeringscriminaliteit. Verzekeraars, maar ook politie en justitie kunnen een beroep doen op deze centrale database. Als het nodig is, kunnen zij bijvoorbeeld aan het CBV vragen of een verdachte persoon bekend is bij een andere verzekeraar of dat een sollicitant zich weleens bij een andere verzekeraar schuldig heeft gemaakt aan fraude. Een informatieverzoek komt vaak in de vorm van een CBV-toets, waarmee het CBV-databestand volledig automatisch wordt doorzocht op overeenkomstige informatie. Beschikt het CBV niet over informatie, dan kan het vaak doorverwijzen naar een organisatie die hier wel over beschikt. Het CBV ontvangt ook ook (anonieme) tips over fraudezaken en geeft deze door aan de juiste verzekeraar.
• Coördinatie grootschalige onderzoeken. Het komt voor dat meerdere verzekeraars slachtoffer worden van dezelfde criminele groep of van dezelfde vorm van oplichting. Het CBV speelt dan een ondersteunende en coördinerende rol bij het bijeenbrengen van bewijsstukken en het opstellen van een gezamenlijke aangifte.
• Klankbord bij procedures en maatregelen. Er zijn terecht strenge regels, protocollen en gedragscodes voor de registratie van fraudeurs en fraudezaken. Bovendien zijn procedures om een fraudeur aan te pakken vaak ingewikkeld. Verzekeraars kunnen bij het CBV terecht met vragen of voor advies hierover.
• Data-analyse en kennisoverdracht. Het CBV voert trendanalyses en bestandsvergelijkingen uit. Hierdoor signaleert het nieuwe of opvallende vormen van criminaliteit, maar krijgt het ook inzicht in bijvoorbeeld het profiel van fraudeurs. Het CBV deelt deze informatie met de branche, onder andere met zogeheten CBV-waarschuwingen. Verzekeraars kunnen hierdoor hun risico’s beter beheersen.

Beleidsontwikkeling- en ondersteuning

Ook op beleidsniveau werkt het CBV aan de bestrijding van verzekeringscriminaliteit.

• Aandragen oplossingen. Vanuit zijn expertise draagt het CBV oplossingen aan voor informatie-uitwisseling, fraudeonderzoek en fraudebestrijding, vanzelfsprekend binnen de wettelijke kaders. Zo brengen verzekeraars sinds 2016 op basis van een door het CBV ontwikkelde lik-op-stukaanpak een schadevergoeding van 532 euro in rekening bij mensen die aantoonbaar een valse claim indienen.
• Branchespecifieke aanpak en regelgeving. Het CBV ontwikkelt een gezamenlijke aanpak en regelgeving voor de verzekeringsbranche. In de Gedragscode Persoonlijk Onderzoek staan bijvoorbeeld regels waaraan verzekeraars zich moeten houden als ze een persoonlijk onderzoek doen. Het Protocol Verzekeraars en Criminaliteit bevat normen voor de manier waarop verzekeraars verzekeringscriminaliteit aanpakken.

Aantal onderzoeken naar fraude en vastgestelde fraudegevallen

Besparingen in miljoenen euro's door aanpak verzekeringsfraude

Top vijf verzekeringen waarmee het meest gefraudeerd wordt

1. Autoverzekering
2. Inboedel- en opstalverzekering
3. Aansprakelijkheidsverzekering
4. Pakketpolis (combiverzekeringen)
5. Reisverzekering

Het Centrum Bestrijding Verzekeringscriminaliteit (CBV) in 2018

• 20.660 integriteits- en veiligheidscontroles (CBV-toetsen)
• 105 hits op basis van de CBV-toetsen
• 3.373 beantwoorde vragen van verzekeraars
• 395 informatievragen van politie en justitie
• 43 fraudesignalen via anonieme tips

Factsheets

Bekijk feiten en cijfers van eerdere jaren in onderstaande factsheets.