Hoe staat het met de verzekeringsfraude in Noorwegen? Wat zijn hot topics? Wordt daar meer of minder gefraudeerd dan bij ons? Wat kunnen wij van de Noren leren en zij van ons? Tien leden van Finance Norway bezochten vorige week het Verbond van Verzekeraars en deelden hun ervaringen met het Centrum Bestrijding Verzekeringscriminaliteit (CBV).
In tegenstelling tot het Nederlandse Verbond behartigt Finance Norway niet alleen de belangen van aangesloten verzekeraars, maar ook van banken. In totaal zijn ruim 240 financiële bedrijven aangesloten bij de federatie.
Volgens fraudemanager Harald Bjerke (tweede van links) zijn de banken in Noorwegen meer gericht op compliance, terwijl verzekeraars de focus vooral richten op verzekeringsfraude- en criminaliteit. Zijn Insurance Crime Unit is een kleine afdeling, die bestaat uit drie personen: fraudemanager Kjersti Mehus, director Frode Bjeglerud en Bjerke zelf.
Coördinerende rol
Naast die tegenstelling blijken er ook veel overeenkomsten te zijn. In het Insurancelab aan de Bordewijklaan geeft Bjerke een korte presentatie, waarin hij met name inzoomt op het werk van de Insurance crime Unit, de Noorse tegenhanger van het CBV. “Net als onze Nederlandse collega’s mengen wij ons niet direct in individuele fraudezaken. Wij doen zelf geen onderzoek, maar vervullen wel een coördinerende rol bij grote zaken waar meer verzekeraars bij zijn betrokken.”
De Insurance fraud committee, die bestaat uit elf grote verzekeraars, houdt zich net als de commissie CBV bij het Verbond bezig met strategische en beleidsvraagstukken rondom preventie, detectie en de aanpak van verzekeringsfraude. De focus voor het komende jaar ligt vooral op het delen van informatie, maar daarnaast kijkt de Noorse commissie ook naar betere manieren om die informatie te delen. “Wij werken nu nog op de ouderwetse manier en leggen onze statistieken bijvoorbeeld vast in Excel-sheets. Dat kan en moet beter.”
Harald Bjerke: "Wij leggen onze statistieken nog vast in Excel-sheets. Dat kan en moet beter!"
Cijfers Noorwegen
In 2021 hebben Noorse verzekeraars in totaal 1.097 fraudes vastgesteld. De Noren hebben daarmee ruim 390 miljoen Noorse Kronen bespaard, omgerekend een kleine 40 miljoen euro.
Bijna tachtig procent van alle claims heeft betrekking op particuliere schadeverzekeringen. En ongeveer de helft van de fraudegevallen vindt plaats met autoverzekeringen. Veel voorkomend is bijvoorbeeld het fenomeen van ‘oude schade claimen als nieuwe schade’.
Cijfers Nederland
Ook in ons land is de particuliere motorijtuigenverzekering populair bij fraudeurs. Zo’n 30 tot 35 procent van de fraudes vindt in die categorie plaats. Meer schade claimen dan er is, liegen over de claimgeschiedenis, opzetaanrijdingen of zelfs liegen over het hebben van een rijbewijs. Het komt allemaal voorbij.
“Op dit moment is vooral het liegen bij acceptatie een hot item in ons land”, aldus CBV-manager Roelof Visscher. “Dat liegen om een verzekering te krijgen, stijgt al jaren heel hard. Zo ontdekten verzekeraars in 2016 ‘slechts’ 5.598 fraudes met aanvragen, terwijl dat is opgelopen tot 8.308 in het afgelopen jaar.”
Meer cijfers over de verzekeringsfraude in Nederland in 2021 zijn volgende week te vinden in het Factsheet dat op www.verzekeraars.nl wordt gepubliceerd.
Wat gebeurt er met de aangifte?
Een van de grootste overeenkomsten die beide organisaties met elkaar delen, is hun ervaring met de politie. “Tussen de vijf en vijftig procent van de frauduleuze claims komt op het bureau van de politie terecht, maar het is erg afhankelijk van het district of er vervolgens wat mee gebeurt”, vertelt Bjerke.
Roelof Visscher, gastheer en manager van het CBV, reageert daarop met zijn eerste ervaringen in de fraudewereld. “Toen ik in 2008 begon, werden er meer dan 2.000 aangiftes bij de politie gedaan. Niet één daarvan is in dat jaar opgevolgd.”
Visscher legt vervolgens uit dat er in bijna vijftien jaar tijd veel is veranderd. “In ons land is een onderzoeker gemiddeld vier tot zes uur kwijt aan een aangifte. Als je vooraf weet dat er niks mee gebeurt, ga je rekenen. Het is immers zonde van de tijd. Maar, wij hebben als belangenbehartiger ook niet stilgezeten. We hebben samen met de politie criteria opgesteld waar een goede aangifte aan moet voldoen. Verzekeraars doen nu minder aangifte, maar de aangiften zijn wel kansrijker en van een hogere kwaliteit. Daarnaast zijn we een civiele route gestart om fraudeurs te laten betalen voor de schade die ze veroorzaken. Sinds de zomer van 2016 krijgen veel fraudeurs direct een rekening van 532 euro gepresenteerd. Dit lik-op-stukbeleid werkt.”
Roelof Visscher: "Ons lik-op-stukbeleid werkt!"
“We kunnen het niet alleen”
“Noorwegen is nog niet zo ver”, haakt fraudemanager Kjersti Mehus in. “Wij proberen nu eerst de focus bij onze politie te wijzigen. Zij denken dat verzekeraars geld genoeg hebben en het verlies wel kunnen lijden. Maar het is ons niet te doen om geld. Fraude is een misdaad en moet worden bestraft. Daarom werken wij hard aan die awareness. Fraudeurs moeten weten dat ze gevangenisstraf riskeren en de maatschappij geld kosten. Wij hebben de hulp van de politie heel hard nodig.”
Een laatste, groot verschil tussen de twee landen is dat Noorwegen wel guidelines maakt voor de aangesloten leden hoe om te gaan met (potentiële) fraude, maar daar geen protocol voor heeft. In Nederland geldt sinds jaar en dag een Code of Conduct, waardoor leden van het Verbond van Verzekeraars zich moeten houden aan bindende zelfregulering en een actief fraudebeleid moeten voeren. De Noorse delegatie heeft deze Code of Conduct in de koffer mee terug genomen naar Noorwegen.
Was dit nuttig?