Zo goed mogelijk perspectief

Beleggingsverzekeringen werden in de jaren negentig populair voor het aflossen van een hypotheek of om vermogen op te bouwen voor aanvullend pensioen. Bij ongeveer de helft van de verkochte beleggingsverzekeringen bleken de kosten achteraf te hoog, stelde de Autoriteit Financiële Markten (AFM) in 2008. In totaal ging het om zo’n 2,6 miljoen verzekeringen. Door de te hoge kosten kregen deze beleggingsverzekeringen de bijnaam woekerpolissen.

Verzekeraars vinden het belangrijk dat klanten met een beleggingsverzekering weten waar ze aan toe zijn. Zij zetten zich in om klanten een zo goed mogelijk perspectief te bieden. Zo zijn zij klanten met een verzekering waarvan de kosten achteraf te hoog bleken, financieel tegemoet gekomen. Ook zijn verzekeraars en adviseurs met klanten in gesprek gegaan om te kijken of de situatie van klanten verder verbeterd kan worden. Ook in de toekomst blijven zij klanten met een beleggingsverzekering helpen bij het verbeteren van hun perspectief. Het Verbond ondersteunt verzekeraars hierbij.

Initiatieven van verzekeraars

• Kostentransparantie Verzekeraars informeren klanten beter over de kosten van beleggingsverzekeringen. Klanten die een verzekering willen afsluiten, krijgen sinds 2008 van te voren op papier een overzicht met de hoogte van de premie, hoeveel kosten zij betalen en welk deel van de premie wordt belegd. Klanten krijgen ook jaarlijks een overzicht van de kosten die in rekening zijn gebracht en inzicht in de ontwikkeling van de waarde van de verzekering.

De kostentransparantie is een uitvloeisel van de ‘Commissie de Ruiter’ die in 2006 door het Verbond werd ingesteld. De aanbevelingen van de commissie zijn in 2008 wettelijk vastgelegd.

• Kostencompensatie. Verzekeraars zijn klanten met beleggingsverzekeringen van voor 2008 financieel tegemoet gekomen voor te hoge kosten. Zij hebben daarover akkoorden gesloten met twee consumentenstichtingen: de Stichting Verliespolis en de Stichting Woekerpolis Claim. Verzekeraars hebben in totaal ongeveer 3 miljard euro betaald aan klanten.
  
  
• Flankerend beleid. Verzekeraars hebben in 2011 afspraken gemaakt met het ministerie van Financiën. Deze afspraken zorgen ervoor dat klanten hun situatie kunnen verbeteren, bijvoorbeeld door hun verzekering aan te passen, af te kopen of om te zetten naar een ander product. Dit zogeheten flankerend beleid moet ervoor zorgen dat de klant weet wat hij heeft, weet wat hij krijgt en beter af is voor de toekomst.
  
  Verzekeraars hebben de tegemoetkoming voor te hoge kosten bijvoorbeeld direct in de verzekeringen gestort, zodat klanten vrij zijn om hun verzekering meteen aan te passen of op te zeggen. Ook zijn drempels weggenomen die overstappen of aanpassen lastig maken. Zo betalen klanten bijvoorbeeld geen afkoopkosten meer en kunnen zij eenmalig kosteloos overstappen naar een goedkoper fonds.
  
  
• Nazorgbeleid. Verzekeraars hebben alle klanten met een beleggingsverzekering geactiveerd. Dat betekent dat zij klanten actuele informatie hebben gegeven over de verzekering, de (verwachte) waardeopbouw ervan en klanten hebben geholpen bij het maken van een bewuste keuze over de toekomst van hun beleggingsverzekering: ongewijzigd voorzetten, aanpassen of stopzetten (afkopen). Ook hebben zij hersteladvies aangeboden. Dit zogeheten nazorgbeleid is in 2015 wettelijk vastgelegd. Het totaaloverzicht van de activering per verzekeraar is hier te vinden.
  
  
• Permanente nazorg. Verzekeraars zullen klanten met een beleggingsverzekering blijven helpen als zij daar behoefte aan hebben. Bijvoorbeeld klanten die hun eerder gemaakte keuze willen wijzigen, of klanten die ondanks de informatie van de verzekeraar nog geen bewuste keuze maakten. Ook zullen verzekeraars het flankerend beleid voortzetten. Klanten hoeven dus ook in de toekomst geen afkoopkosten te betalen, en kunnen eenmalig kosteloos overstappen naar een goedkoper fonds.
  
  Verzekeraars blijven, ook in de toekomst, conform wetgeving de portefeuilles monitoren op beleggingsverzekeringen die – om wat voor reden dan ook – alsnog niet-opbouwend worden. Verzekeraars benaderen en activeren deze klanten en bieden hen een passende oplossing.
  
  
• Samenwerking Nibud. Verzekeraars hebben samen met het Nibud een website over beleggingsverzekeringen gemaakt. Op de website www.nibud.nl/beleggingsverzekeringen vinden klanten informatie over beleggingsverzekeringen waarmee zij zich kunnen voorbereiden op het gesprek met hun adviseur of verzekeraar.

• Loket Hersteladvies Beleggingsverzekeringen. Om ook klanten die geen vertrouwen meer hebben in hun eigen adviseur of verzekeraar van dienst te zijn met hersteladvies, heeft het Verbond het Loket Hersteladvies Beleggingsverzekeringen in het leven geroepen. Klanten konden gedurende het wettelijke nazorgtraject bij dit loket kosteloos hersteladvies krijgen van een adviseur die niet aan een verzekeraar verbonden is. In totaal hebben ongeveer 1600 mensen via het loket een hersteladvies gekregen.
  
  
• Coulance. Verzekeraars hebben in overleg met consumentenvertegenwoordigers regelingen getroffen voor polishouders in een zogenoemde schrijnende situatie. Daarbij gaat het om situaties waarin de polishouder na toepassing van de algemene compensatieregeling nog steeds wordt geconfronteerd met een aanzienlijk verlies als gevolg van de specifieke productkenmerken (anders dan het normale beleggersrisico). Een commissie onder voorzitterschap van mr. dr. M. Oosting heeft getoetst of de verzekeraars de overeengekomen regeling juist hebben toegepast. Overeenkomstig het besluit van de beide stichtingen en de verzekeraars heeft de commissie haar werkzaamheden in 2017 beëindigd. Ook in de toekomst blijven verzekeraars de situatie van een klant altijd op zijn eigen merites beoordelen, en zullen zij waar nodig een passende oplossing bieden.

Burgerinitiatief

De verzekeringssector spant zich al jaren in om klanten goed inzicht te geven in de kosten, werking en te verwachten uitkomsten/opbrengst van  beleggingsverzekeringen. Daarvoor is  in overleg met de (Nederlandse en Europese) wetgever, toezichthouders en consumentenorganisaties zoals de Consumentenbond en op basis van (consumenten)onderzoek de relevante wet- en regelgeving diverse keren met zelfregulering aangevuld. De sector is echter altijd bereid om in overleg te gaan met overheid en toezichthouder over verdere verbeteringen, waartoe is opgeroepen in het Kamerdebat over het Burgerinitiatief ‘Tijd voor transparantie’.  

Verder onderzoek voor meer transparantie

De informatie over kosten die nu voor afsluiting van een beleggingsverzekering en tijdens de looptijd gegeven wordt, stelt consumenten in staat zich te oriënteren, producten te vergelijken en een goed inzicht te hebben van de kosteninhoudingen, de werking van het product en de te verwachten opbrengst. Er is dan ook al lange tijd sprake van uitgebreide transparantie over beleggingsverzekeringen, ook over fondsbeheerskosten. Als er mogelijkheden zijn de reeds uitgebreide transparantie nog verder te verbeteren en wel op zo’n manier dat dit consumenten meer inzicht biedt, dan staat de sector daar zeker voor open.  Daar is wel verder onderzoek voor nodig.