Diversiteit en inclusie volgens de politie

Stel dat je bij de politie werkt en een zaak moet behandelen waarbij een Eritreese kerk in Nederland is betrokken. Wat doe je dan? Hoe pak je dat aan? Want zeg eens eerlijk: hoeveel weet jij eigenlijk van de Eritreese cultuur, het geloof en de gebruiken in Eritrea?

Het voorbeeld is niet helemaal lukraak gekozen. Tijdens een bijeenkomst bij het Verbond van Verzekeraars over diversiteit en inclusie kwam deze zaak voorbij. Teamleider Anne van Donge van het Netwerk Divers Vakmanschap en Bondgenoten van de Politie (Oost-)Nederland nam de aanwezige verzekeraars tijdens een themaoverleg over Menselijke maat in fraudebeheersing mee naar haar wereld. Ze gaf de deelnemers een interessante en leerzame inkijk in de manier waarop haar werkgever invulling geeft aan diversiteit en inclusie. Doel van dat beleid is om daadwerkelijk een politie voor iedereen te zijn.

Een kijkje in de keuken
Anne van Donge was te gast bij het Platform Klantbelang en Reputatie en de Adviescommissie Centrum Bestrijding Verzekeringscriminaliteit (CBV) van het Verbond van Verzekeraars. Het themaoverleg maakt deel uit van een groter geheel waarin verzekeraars, politie en OM elkaar geregeld opzoeken om van elkaar te leren.

Dit keer stond diversiteit en inclusie centraal, een onderwerp waarvan de politie al jaren bewust veel werk maakt.

Witte bril

Het antwoord dat Van Donge gaf op haar eigen voorbeeld was overigens even simpel als doeltreffend: omarm die andere cultuur. “Kijk niet met je ‘witte’ achtergrond naar de zaak, maar ga op zoek naar die andere bril om te snappen hoe je het onderzoek het beste kunt inrichten.”
In dit specifieke voorbeeld is de betrokken wijkagent dan ook, samen met Anne, op zoek gegaan in haar netwerk naar een collega met een Eritreese achtergrond.

Normen
Hoofdboodschap van de politie is: normen maak je samen! “Zo’n norm is zelden alomvattend”, benadrukte Van Donge. “Maar hoe meer de opstellers van ‘de’ norm op elkaar lijken, hoe beperkter die is.”
Hetzelfde geldt volgens haar voor inclusie. “Een homogene organisatie heeft een beperkte blik naar buiten. Personen, burgers of klanten die afwijken van ‘de’ norm, ervaren daardoor eerder buitensluiting. Of, andersom geredeneerd, het vergroten van diversiteit draagt in positieve zin bij aan het verrijken van de norm. Ook in contacten met mensen buiten je eigen organisatie pluk je daar de vruchten van.”

Menselijke maat bij fraudebestrijding
De les van Van Donge is goed ontvangen, onder meer bij Andrea Greijdanus van het CBV. “Wij zijn bij het Verbond drukdoende met de menselijke maat, ook bij het bestrijden van fraude. De boodschap dat je inclusie en diversiteit kunt omarmen in plaats van het als een afvinklijstje te gebruiken, is luid en duidelijk overgekomen.”

Greijdanus benadrukt dat “fraude meer als een sluitstuk moet worden gezien. We willen liefst voorkomen dat fraudebestrijding moet plaatsvinden. Als dat lukt door eerder in het proces meer oog te hebben voor culturele verschillen, bijvoorbeeld door te vragen of mensen de slotvraag bij het aanvragen van een verzekering hebben begrepen, dan is dat pure winst.”

Normen maak je samen
Een aantal focuspunten van de politie, die door Van Donge werden samengevat onder de noemer Normen maak je samen!, zijn:
1. Draag als leiding het beleid duidelijk uit. Laat met andere woorden het goede voorbeeld zien en bepaal de strategie.
2. Zorg voor een professionele controle. Als je zicht én grip wilt hebben op een mogelijk bias ten aanzien van personen, medewerkers of klanten, die buiten de heersende norm vallen, dan moet je dat controleren. Denk aan checks als: waarom is die klant niet geaccepteerd? Of: waarom hebben wij die claim overgedragen voor nader onderzoek? Controles dragen bij aan bewustwording. Tool die kan helpen om zicht te krijgen op je eigen vooroordelen, is Project Implicit. 
3. Benoem je gevoel. Investeer in trainingen die medewerkers helpen om hun onderbuikgevoel op een goede manier te gebruiken en uit te leggen.
4. Kijk in je personeelsbeleid primair naar competenties: wat kan iemand toevoegen aan het team?
5. Maak gebruik van een divers netwerk. De politie heeft goede ervaringen met het Netwerk Divers Vakmanschap. Dat is een netwerk van medewerkers met een grote diversiteit aan leefstijlen en culturele achtergronden. De collega’s in dit netwerk worden ingezet vanwege hun persoonlijke expertise en worden gevraagd om door hun eigen bril mee te kijken bij politievraagstukken. Dat kan variëren van het zoeken naar de meest effectieve manier voor interactie met protestgroepen tot het meedenken in cold cases.

Zowel de leden van het Platform Klantbelang & Reputatie als die van de Adviescommissie CBV zijn enthousiast over zo’n netwerk en gaan daarom verkennen of en zo ja hoe dat een rol kan spelen bij verzekeraars. Daarnaast organiseert het Verbond op 30 januari een event over de Menselijke maat, met een workshop van Anne van Donge over diversiteit en inclusie.