Een circulaire economie? Natuurlijk!

Er is geen ontkomen meer aan: verzekeraars zullen, linksom of rechtsom, een bijdrage moeten leveren aan een duurzame(re) samenleving. Dat kan op veel manieren, want de circulaire economie is niet alleen hot, maar ook veelomvattend. Jan Brusselaers (Vrije Universiteit) doet onderzoek naar de circulaire economie en sprak tijdens de Schademiddag 2022 bij een van de deelsessies.

Brusselaers trapte zijn inleiding af met een plaatje van alle stappen van een linear productiesysteem. Denk aan stappen als het fabrieksproces, de distributie of de consumptie. Iedere stap is weergegeven in een blokje en de blokjes worden steeds kleiner naarmate het proces vordert. “Het probleem is dat we sowieso al veel te veel afval genereren, maar het bijkomende probleem is dat er bij iedere stap in het proces waardevolle materialen verloren gaan.”

Grondstoffen

Dat productiesysteem kan anders en moet ook anders, vindt Brusselaers. “De circulaire economie wordt steeds meer als oplossing naar voren geschoven. En als je alleen al kijkt naar de grondstoffen is dat een wereld van verschil. Er vindt bijvoorbeeld een verschuiving plaats naar hernieuwbare in plaats van fossiele energiebronnen. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van natuurlijk kapitaal, maar vandaag gaan we het vooral hebben over de ketensamenwerking. Er worden nieuwe allianties gesloten tussen bedrijven in bestaande en nieuwe productieketens.”

Rol financiële sector

En vanzelfsprekend richtte Brusselaers zijn vizier op de financiële sector. “De kosten gaan ook hier voor de baat uit. Bij de financiering kan de financiële sector een grote rol vervullen om die kosten te verlagen.”
Hij had een mooi voorbeeld in petto. Omocom is een Zweedse startup die zich specifiek richt op de deeleconomie en circulaire initiatieven. “Omocom is drie jaar geleden van start gegaan als verzekeraar van deelplatforms, voor producten (gereedschap, meubels, kleding), ruimte (vakantiehuizen, appartementen, kamers, opslagruimten) en voor voertuigen (auto’s, boten, campers, motoren). Ze bieden een verzekering aan als het product wordt gebruikt en dat werkt goed, omdat het de transactierisico’s aanzienlijk vermindert. Want zeg nou zelf: zou jij je grasmaaier aanbieden zonder een verzekering?”

Smartphones

Verzekeraars vormen volgens hem dan ook een vitale radar van de circulaire economie. “Kijk maar naar de resultaten van Upptec, een bedrijf dat samenwerkt met AXA. De klant krijgt de optie om naast vervanging van zijn kapotte telefoon te kiezen voor reparatie of leasing. Reparatie gaat vaak gepaard met extra cash en bij leasing kiest de klant voor een tweede leven voor producten. Upptec boekt goede resultaten. Bijna dertig procent van de smartphones zit nu al in het circulaire systeem en dat is nog maar het begin.”

Hoe werkt de circulaire economie in de natuur?

Diergaarde Blijdorp heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Projectmanager Duurzaamheid Tania Oudegeest vertelt in een video, die tijdens de deelsessie wordt getoond, hoe Blijdorp omgaat met de circulaire economie en met duurzaamheid. “Wij volgen het keurmerk Green Key. Dat betekent dat wij ons bezighouden met maatschappelijk verantwoord ondernemen, het verlagen van onze footprint, maar ook kijken naar ons assortiment in de horeca. En we letten op onze verpakkingen.”

Blijdorp heeft ‘een milieustraat in het klein’, waarin grondstoffen worden gerecycled. Volgens Oudegeest gaat het jaarlijks om behoorlijk wat kilo’s, waaronder 600.000-800.000 kilo mest dat wordt hergebruikt bij het kweken van champignons, 140.000 kilo klein bladgroen en bijna 200.000 kilo brandbaar bedrijfsafval. “Ons doel is om die laatste te reduceren met negentig procent.”

Op de vraag hoe de circulaire economie zich in de natuur gedraagt, antwoordt ze kort maar krachtig: perfect! “Alles is in de natuur op elkaar ingesteld. Er wordt niks weggegooid en overconsumptie is onbestaanbaar.”

Dat is meteen de tip die zij in petto heeft voor verzekeraars: “kijk eens wat meer naar de natuur. En probeer ook anders met die natuur om te gaan.” Ze doelt onder meer op het hergebruik van CO2, maar uiteraard kunnen verzekeraars hun klanten ook van tips voorzien. “Tips om je huis beter te isoleren. Of wijs als reisverzekeraar je klanten op een organisatie als Trees for All. Het allermooiste zou zijn als alle verzekeraars een eigen project omarmen, want als je wilt, is er veel te doen!”