Hoe komen we veerkrachtig uit de crisis? Dat was de vraag die vandaag centraal stond tijdens het eerste financiële verkiezingsdebat. Winnaar van het debat werd Mahir Alkaya (SP) die een eerlijke bijdrage van grote bedrijven “essentieel” noemde.
De organiserende partijen, waaronder het Verbond van Verzekeraars, brachten alle vier een eigen stelling in. Onder leiding van moderator Anouschka Laheij mochten naast Mahir Alkaya (SP) ook Henk Nijboer (PvdA), Aukje de Vries (VVD) en Evert-Jan Slootweg (CDA) debatteren over deze stellingen. Onder de kijkers/luisteraars bevonden zich toezichthouders, ambtenaren, vertegenwoordigers van brancheverenigingen en uiteraard een groot aandeel vanuit de financiële sector. Hun stemvoorkeur? Bijna de helft van de stemmen was vandaag naar de VVD gegaan, maar ook GroenLinks scoorde met ruim achttien procent hoog.
Stelling 1 (NVB): Een sterke, robuuste en in Nederland gewortelde sector is straks hard nodig voor herstel
“De coronacrisis heeft ons geleerd dat we niet teveel van buitenlandse partners afhankelijk moeten zijn.” Namens de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) trapte voorzitter Chris Buijink het debat af, waarop de vier Kamerleden met name inzoomden op voldoende buffers.
Zo antwoordde Henk Nijboer (PvdA) op de vraag hoe zo’n sterke, robuuste sector eruit moet zien, dat de financiële sector best strak beteugeld mag worden. “Met name de banken moeten meer buffers aanhouden om te voorkomen dat ze omvallen. Als er te weinig buffers zijn, draait de belastingbetaler er voor op en de buffers zijn nu gewoon te laag. Het is leuk dat brancheverenigingen samen willen optrekken met de overheid, maar ik heb daar geen boodschap aan. Wij moeten de regels en de wetten maken.”
Aukje de Vries (VVD): “Wij zitten daar toch net iets anders in. Natuurlijk, er moeten goede buffers zijn, maar het heeft ook invloed op de kredietverlening en die hebben we straks hard nodig. Kredietverlening is cruciaal voor de toekomst. Ik zou nog wel een stapje verder willen gaan om de ondernemers door de crisis te loodsen. Mkb’ers missen het contact met banken. Wat mij betreft mag die menselijke maat wel wat groter worden.”
Ook Mahir Alkaya (SP) vindt dat de menselijke maat te veel is verdwenen. “Banken hebben steeds meer filialen gesloten en geldautomaten weggehaald, maar ik ben vooral getriggerd door de woorden sterk en nationaal in de stelling. Met drie grote banken zijn we al sterk nationaal georiënteerd. Ik weet niet of de heer Buijink bang is voor het buitenland, maar ik zou iets meer concurrentie niet erg vinden, liefst vanuit het mkb in ons eigen land. Die mkb’ers moeten niet worden belemmerd door de wetgeving die voor die grote banken geldt.”
Evert-Jan Slootweg (CDA) was dat laatste helemaal met Alkaya eens. “Ik vind dat we best trots mogen zijn op onze sterke financiële sector, maar ben het met Mahir eens dat we zeker moeten kijken naar meer diversiteit.”
Aukje de Vries (VVD): "Kredietverlening is cruciaal voor de toekomst."
Stelling 2 (NVP): We moeten ons uit de crisis investeren, liefst in samenwerking met de overheid
De stelling die directeur Tjarda Molenaar van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP) poneerde, kon op unanieme steun van de Kamerleden rekenen.
Aukje de Vries (VVD) benadrukte zelfs dat de VVD van mening is "dat er een Nationaal Groeiakkoord moet komen, zodat we samen kunnen kijken hoe we uit de crisis komen. De overheid heeft ook bakken met garantieregelingen in het leven geroepen, dus kijk ook daar nog eens goed naar. Een extra belasting helpt daar echt niet bij. Ik durf me bijna niet voor te stellen wat veertig miljard extra aan lasten betekent. Die lasten komen ook bij het mkb terecht.”
Henk Nijboer (PvdA) op zijn beurt zette juist daarom een kritisch vraagteken bij die samenwerking. “Zonder banken kun je mkb’ers niet helpen, maar die nauwe banden zijn niet nodig. Private investeerders hebben een winstbelang, wij niet. Onze belangen zijn niet hetzelfde. Grote bedrijven hebben de afgelopen jaren te weinig bijgedragen aan de economie.”
Hij kreeg daarin bijval van Mahir Alkaya (SP), die net als Nijboer fiks wil investeren in onderwijs, maar vond aan de andere kant Evert-Jan Slootweg (CDA) op zijn pad. “Natuurlijk moeten we deze tijd gebruiken om te investeren, maar het is niet verstandig om zo’n lastenverzwaring bij het bedrijfsleven neer te leggen. Daarom hebben wij een ‘new deal’ voorgesteld, omdat we maatwerk willen: eerst repareren en dan opnieuw investeren, ook om de economie aan te jagen.”
Evert-Jan Slootweg (CDA): "Eerst repareren dan opnieuw investeren."
Stelling 3 (Adfiz): De digitale economie moet worden versneld en de financiële sector heeft daarbij een sleutelrol
“Wat zijn kansen? Waar liggen bedreigingen? Hoe versterken we het menselijke contact in een crisis? De digitale economie brengt al zoveel investeringsvragen en nieuwe risico’s met zich mee.” Adfiz-directeur Enno Wiertsema kreeg vooral voor het menselijk contact de handen op elkaar.
Volgens Evert-Jan Slootweg (CDA) ontwikkelt de digitale economie zichzelf, maar missen mensen intussen wel een lokaal bankkantoor. “Voor veel mensen biedt de digitalisering een uitkomst, maar ik zou het liever aanvullend willen zien en niet in plaats van. Financieel advies is te intiem om in een chat te doen.”
“Even iemand aan de lijn krijgen, moet zeker mogelijk zijn”, vindt ook Aukje de Vries (VVD). Zij wil ook graag de menselijke maat terug, maar voorziet tegelijkertijd “een cruciale rol voor de financiële sector in de digitale veiligheid”.
Dat laatste was Henk Nijboer (PvdA) helemaal met haar eens. “Er komt een enorm ethisch vraagstuk op ons af. Aan de ene kant zijn data nodig om schade te voorkomen, terwijl aan de andere kant gedrag heel belangrijk is. Wat mag een bank wel gebruiken en wat niet? De nutsfunctie moet gewaarborgd zijn en blijven.”
Mahir Alkaya (SP) pleitte voor een strikte scheiding tussen betalingsverkeer en kredietverlening. “Die twee zijn nu veel te veel verweven met elkaar. Betalingsverkeer moet je niet aan private partijen overlaten. Contant geld was vroeger ook een publieke taak.” Hij noemde de financiële sector zelfs een beetje verwend. “De financiële sector is een markt. Als ze er een potje van maken, mogen ze van mij ook omvallen. Als je niet mag omvallen, hoor je simpelweg niet thuis op die markt. Ik vind het onrechtvaardig dat je wel veel winst mag maken, maar niet failliet mag gaan.”
Henk Nijboer (PvdA): "Er komt een enorm ethisch vraagstuk op ons af."
Stelling 4 (Verbond): De financiële sector heeft een belangrijke rol bij het meer weerbaar maken van consumenten en bedrijven
Ook bij de vierde en laatste stelling, die algemeen directeur Richard Weurding namens het Verbond van Verzekeraars inbracht, was er consensus bij de Kamerleden. Henk Nijboer (PvdA) noemde armoede en schulden niet voor niets “een van de grootste problemen op dit moment. Ik denk dat er, met name met het oog op mkb’ers en zzp’ers nog een wereld te winnen is voor de financiële sector. Als zij omvallen, heeft de sector daar immers geen belang bij.”
Evert-Jan Slootweg (CDA) had een compliment voor de sector en benadrukte blij te zijn met de campagne Aflossingsblij. Hij vond echter ook dat de overheid de hand in eigen boezem moest steken. “We moeten ervoor zorgen dat mensen meer kunnen sparen en er belasting wordt geheven op een reëel rendement.”
Daar haakte Mahir Alkaya (SP) graag op aan. “Meer betalen dan je binnenhaalt, zoals nu het geval is, is niet fair.”
Het debat eindigde in die zin harmonieus. Op de opmerking van Aukje de Vries (VVD) dat weerbaar maken vooral te maken heeft met bewustwording knikte de andere Kamerleden instemmend. “Het is belangrijk dat vooral de mensen die dat nodig hebben, geregeld op een rijtje zetten hoe ze ervoor staan.”
Mahir Alkaya (SP): "Meer betalen dan je binnenhaalt, is niet fair."
Debat in zijn geheel terugkijken? Dat kan op de site van Nieuwspoort of rechtstreeks via YouTube.
Tweede debat op 11 maart
Volgende week staat het tweede financiële verkiezingsdebat onder de titel Naar veerkrachtig en duurzaam herstel op het programma.
Op donderdag 11 maart debatteren de Tweede Kamerleden vanaf 11.00 uur over de duurzaamheid in de financiële sector. En het voordeel van een online debat is dat er nog plek genoeg is.
Aanmelden kan via een registratieformulier. Kort voor het debat ontvang je dan het programma, de link naar de livestream en overige relevante informatie. Luister mee, praat mee en doe mee met dit debat dat mogelijk wordt gemaakt door de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP), DUFAS, Adfiz en het Verbond.
Was dit nuttig?