In februari 2025 presenteerde de Europese Commissie het Omnibus Simplificatiepakket. Doel van dit pakket is het verlichten van administratieve lasten voor bedrijven op het gebied van duurzaamheidsrapportage en due diligence. De voorstellen richten zich op de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), de CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive) en de EU-taxonomieverordening.
Sinds de publicatie hebben de wetgevingsprocessen niet stilgestaan. In juni presenteerde de rapporteur van het Europees Parlement zijn conceptteksten en kort daarna, op 23 juni, stelde de Raad van de EU zijn onderhandelingsmandaat vast. Daarmee is de basis gelegd voor de volgende fase: na de zomer volgt de stemming in het Parlement, waarna het zogenoemde trialoogproces (de onderhandeling tussen Commissie, Raad en Parlement) van start gaat.
CSRD: Minder bedrijven, minder verplichtingen
Eén van de belangrijkste aanpassingen binnen het Omnibuspakket betreft de CSRD. De Commissie wil de rapportageplicht beperken tot grote ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers en een jaaromzet van meer dan 50 miljoen euro, of een balanstotaal boven de 25 miljoen euro. Het Europees Parlement en de Raad pleiten echter voor een nog hogere ondergrens; zij noemen omzetdrempels van 450 miljoen euro en, in het geval van het Parlement, zelfs een uniforme grens van 3.000 werknemers.
Daarnaast is het opstellen van klimaattransitieplannen niet langer verplicht en wordt ook de controle beperkt. Zo stelt de Commissie in het Omnibuspakket voor om de verplichting tot redelijke assurance te schrappen; beperkte assurance blijft voorlopig de norm: het minimaal vereiste controleniveau onder de CSRD. Ook de rapportage over de waardeketen wordt ingeperkt: bedrijven hoeven alleen informatie te verzamelen over directe zakenpartners. Van het midden- en kleinbedrijf dat vrijwillig rapporteert, mag alleen nog informatie gevraagd worden die onder de vrijwillige MKB standaard valt.
CSDDD ook flink aangepast
Ook voor CSDDD worden flinke aanpassingen verwacht. De Commissie stelt voor de regels alleen toe te passen op ondernemingen met meer dan 3.000 werknemers. Het Parlement zet in op een drempel van 5.000 werknemers en een jaaromzet van minimaal 1,5 miljard euro. De due diligence-verplichting wordt beperkt tot de eerste schakel (de eerste directe partner in de toeleveringsketen: Tier 1), tenzij bedrijven aantoonbare risico’s signaleren verderop in hun waardeketen.
Ook komt er zeer waarschijnlijk geen geharmoniseerd Europees aansprakelijkheidsregime; lidstaten behouden de vrijheid om eigen, strengere regels vast te stellen. Wel wordt een maximum gesteld aan boetes: die mogen niet hoger zijn dan vijf procent van de wereldwijde jaaromzet van het bedrijf.
Meer ruimte voor maatwerk bij de EU-taxonomie
Ook de voorgestelde aanpassingen aan de EU-taxonomieverordening richten zich op versoepeling en vermindering van administratieve. Vooral middelgrote ondernemingen (tussen de 1.000 en 3.000 werknemers) profiteren van de voorstellen, gebaseerd op vrijwilligheid en flexibiliteit bij het rapporteren. Daarmee geeft de Commissie gehoor aan de bredere wens om de regeldruk voor deze groep bedrijven aanzienlijk te verlagen.
Onzekerheid troef bij Green Claims Directive
De ambitie om te wet- en regelgeving te simplificeren heeft ook de discussie over Green Claims richtlijn bereikt. Deze richtlijn moest bedrijven verplichten om duurzaamheidsclaims zoals "klimaatneutraal", "biologisch afbreekbaar" of "100% natuurlijk" te onderbouwen met bewijs. Toch kondigde de Commissie op 20 juni verrassend aan het voorstel in te trekken, onder druk van de EVP-fractie in het Parlement.
Deze abrupte koerswijziging leidde tot forse kritiek van NGO’s, zeker omdat het wetgevingsproces al sinds 2023 liep en op het punt stond afgerond te worden. Kort na de aankondiging liet de Commissie weten het voorstel alsnog te willen behouden, maar alleen als microbedrijven (met minder dan tien werknemers) worden uitgezonderd. In de laatste concepttekst vielen deze bedrijven nog wel binnen de reikwijdte van de richtlijn, wat volgens de Commissie haaks staat op haar streven naar administratieve verlichting.
Draai past in bredere trend
Deze draai past in een bredere trend waarin de Commissie meer ruimte laat voor economische haalbaarheid en uitvoerbaarheid, ook al gaat dit soms ten koste van ambitie op het gebied van duurzaamheid. Niet alleen NGO’s uiten zorgen; ook het bedrijfsleven is verdeeld over deze nieuwe pragmatische koers van de Europese Commissie.