Zonnepanelendeeltjes (2)

Het aantal zonnepanelen in ons land neemt razendsnel toe. En daarmee ook de kans dat de panelen betrokken raken bij een brand, waardoor de deeltjes zich in de omgeving kunnen verspreiden. Een nieuw risico, ook voor verzekeraars. Want, wie ruimt de deeltjes op? Wie is verantwoordelijk? En hoe zit dat met de opruimingskosten? Vallen die onder de dekking?

In dit tweede deel van onze serie over Zonnepanelendeeltjes gaat Rob van Kal (Nationale-Nederlanden) in op het juridische kader en de definities. Wat is het verschil tussen opruimen en saneren? In hoeverre zijn zonnepanelendeeltjes verontreinigend? En wat zijn mogelijke oplossingsrichtingen?

Opruimingskosten

Van Kal neemt de kijker tijdens het webinar dat het Verbond vorige maand organiseerde, mee in de drie begrippen die hij bij het opruimen van zonnepanelendeeltjes het meeste tegenkomt: opruimingskosten, saneringskosten en verontreiniging. De opruimingskosten zijn vaak aanvullend meeverzekerd op bijvoorbeeld een Gebouwenverzekering, maar die aanvullende dekking is vaak beperkt tot alleen de ‘kale’ opruimtingskosten, benadrukt hij.
Zo kan een klant alleen de opruimingskosten hebben verzekerd, maar geen andere kosten en schade, waaronder onderzoekskosten of zaak- en bedrijfsschade. Ook kan het zo zijn dat alleen de opruimingskosten op zijn eigen locatie of die van zijn directe buren zijn verzekerd. “Er zijn voorbeelden bekend waarbij de zonnepanelendeeltjes kilometers verder terecht zijn gekomen. Dus het kan een overweging zijn om de opruimingskosten wat breder mee te verzekeren”, aldus Van Kal.

"Er zijn voorbeelden bekend waarbij de zonnepanelendeeltjes kilometers verder terecht zijn gekomen"

Sanering(skosten)

Het voorbeeld van de Gebouwenverzekering kiest Van Kal niet geheel toevallig. Zonnepanelen liggen vaak op (agrarische) gebouwen en soms is maximaal tien procent van de verzekerde som gedekt voor de opruiming. “Stel dat een gebouw is verzekerd voor vier ton en er ligt voor twee ton aan zonnepanelen op het dak. Dan bedraagt de herbouwwaarde zes ton en zijn de opruimingskosten eventueel meeverzekerd voor maximaal 60.000 euro”, legt Van Kal uit.
Het tweede begrip, saneren, komt in de praktijk gewoon neer op ‘het opruimen van een verontreiniging’. “Een bijzondere opruiming dus, die standaard is gedekt op de Milieuschadeverzekering (MSV)”, concludeert hij.

Verontreiniging

Een van de belangrijkste bijzonderheden van die MSV is namelijk dat de op te ruimen stof altijd een verontreinigend karakter moet hebben. “En hoewel er nog veel discussie kan worden gevoerd over het verontreinigende karakter van zonnepanelendeeltjes is onze stelling dat ze vooralsnog geen verontreinigende werking hebben”, aldus Van Kal.
Hij benadrukt dat die stelling altijd discutabel zal blijven, zeker als er in de toekomst weer andere soorten/materialen opduiken, maar vooralsnog is er geen sprake van verontreiniging in de zin van de wet én van de MSV. “De huidige maatstaf voor verontreiniging (‘de aanwezigheid van een stof in een concentratie waarbij een milieunorm wordt overschreden’) wordt door de overheid gesteld en zolang er geen norm wordt overschreden, is er bij de verspreiding van zonnepanelendeeltjes geen sprake van verontreiniging.”

Aansprakelijkheidsverzekering

De vraag rijst tijdens de presentatie van Van Kal: biedt de aansprakelijkheidsverzekering dan uitkomst voor de klant als de schade van zonnepanelendeeltjes niet onder de dekking van de MSV valt? “Een aansprakelijkheidsverzekering kent inderdaad een dekking voor opruimingskosten, zaak- en bedrijfsschade”, beantwoordt Van Kal. “Ook geldt er vaak een uitsluiting voor aanspraken die verband houden met milieuaantasting. Je zou dus zeggen: prima, we hebben hier een oplossing. Maar het ‘probleem’ van een aansprakelijkheidsverzekering is dat er ook sprake moet zijn van aansprakelijkheid en dat is bij de zonnepanelendeeltjes niet altijd het geval. Er moet dan met andere woorden altijd eerst een civielrechtelijke weg worden bewandeld om een antwoord te krijgen. Dat levert zoveel vraagtekens op dat ik me afvraag of het wel bevorderlijk is voor daadkrachtig ingrijpen en maatschappelijke onrust zoveel mogelijk te beperken.”

"Zonnepanelendeeltjes hebben vooralsnog geen verontreinigende werking"

Milieuschadeverzekering

In de visie van Van Kal blijven er twee verzekeringen over die een oplossing kunnen bieden: de Gebouw- (of opstal-) en de MSV. “De gebouwverzekering vanwege het niet verontreinigende karakter van de zonnepanelendeeltjes en de MSV, omdat deze standaard al voorziet in een aantal dekkingen die verdergaan dan alleen opruimen. “Er geldt dan wel een aantal aandachtspunten waar zowel verzekeraars als klanten rekening mee moeten houden. Een van de belangrijkste bij de gebouw- of opstalverzekering is weten of de zonnepanelen (en dus ook de opruimingskosten) wel zijn (mee)verzekerd als de eigenaar van het gebouw en van de panelen niet dezelfde is. En bij de MSV is een belangrijk aandachtspunt of de zonnepaneeltjes wel specifiek in de polisvoorwaarden worden genoemd, omdat deze niet binnen de definitie van verontreiniging vallen en dus niet standaard worden meeverzekerd.”

Tien procent

Op de slotvraag van een van de deelnemers aan het webinar of tien procent van de verzekerde som op de Gebouwenverzekering voldoende is om de opruimingskosten te kunnen betalen, antwoordde Van Kal: “Dat durf ik niet te zeggen. Als ik kijk naar de praktijkvoorbeelden van de afgelopen jaren, lijkt dit voor ‘kale’ opruiming wel het geval te zijn. De gemiddelde som van een MSV zit trouwens al snel tussen de vijf ton en een miljoen. Als dat voor het opruimen van asbest voldoende is, dan moet dat ook voor de zonnepanelendeeltjes genoeg zijn. Maar het eerlijke antwoord is, dat de ervaring dat zal moeten uitwijzen.

Voorbeelddefinities
De definities van Verontreiniging, Opruimings- en Saneringskosten komen in veel soorten en maten voor. Reden voor de Werkgroep Zonnepanelendeeltjes om zich te buigen over nieuwe voorbeelddefinities. Volgens Van Kal is er zowel in de definitie van Verontreiniging als Saneringskosten niet veel gewijzigd, “simpelweg omdat er niet veel is veranderd”.
Bij de definitie van Opruimingskosten is dat anders, omdat een verzekeraar eerst duidelijk moet maken wat hij onder opruimingskosten verstaat. In algemene zin komt dat neer op ‘de kosten van het afbreken, wegruimen, afvoeren, storten en vernietigen van verzekerde zaken en/of onderdelen daarvan, als noodzakelijk gevolg van een gedekte gebeurtenis onder deze verzekering’.

Verzekeraars die geïnteresseerd zijn in de diverse definities kunnen contact opnemen met Marieke Beugel.
In het derde - en laatste - deel van de serie over Zonnepanelendeeltjes gaat Geerlof van Loo dieper in op de rol van de Stichting Salvage, die namens verzekeraars eerste hulp verleent. Eerste deel gemist? Klik hier!