Morgen is het de Dag van de Scheiding. Deze dag bestaat al sinds 2010 en helaas is dat bittere noodzaak. Uit cijfers van het CBS blijkt dat een op de drie huwelijken strandt en daar komt veel meer bij kijken dan de meeste mensen denken. Naast het huis, de inboedel, spaarrekeningen, e.d. moet er bijvoorbeeld ook naar het pensioen worden gekeken. En juist op dat gebied is er nog genoeg werk aan de winkel.
 
Ik hoop dat u er nog bent, nu het woord pensioen is gevallen. Mijn collega’s en ik merken dagelijks dat pensioen niet alleen een ver-van-je-bed-show is, maar helaas ook voor veel mensen blijft. En dat is een grote misrekening. Het kan u namelijk duur komen te staan.

Liefde van uw leven?

Een fictief voorbeeld. Stel dat u al twintig jaar pensioenpremie betaalt als u de liefde van uw leven tegen het lijf loopt. Jullie besluiten te trouwen, maar helaas. Na twee jaar eindigt het huwelijk in een echtscheiding. Wist u dat uw ex-partner dan niet ‘slechts’ twee, maar 22 jaar van uw partnerpensioen meekrijgt. Op de datum dat u met pensioen gaat, krijgt uw ex namelijk de helft van het tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen én de volle mep van het partnerpensioen dat in die 22 jaar is opgebouwd. Een eventuele volgende partner heeft het nakijken. Hij of zij krijgt niks van dat ‘verleden’ en krijgt alleen een deel van wat er in de toekomst nog wordt opgebouwd. Oneerlijk? Ja, dat wel, maar zo is de wet nu eenmaal. Als u het anders had gewild, had u zich er vooraf in moeten verdiepen en afspraken moeten maken. 

Nieuwe wet

Het goede nieuws is dat de wetgever het partnerpensioen in de toekomst anders wil verdelen. Heel kort samengevat krijgt de partner volgens de Wet pensioenverdeling bij scheiding in het voorbeeld niet meer honderd procent partnerpensioen over 22 jaar, maar de helft, en slechts over de twee jaar dat het huwelijk duurde. Daarnaast wordt het voor de ex-partner bestemde ouderdoms- en partnerpensioen standaard omgezet in een eigen ouderdomspensioen. De wetgever wil deze modernisering doorvoeren om ervoor te zorgen dat ex-partners minder afhankelijk worden van elkaar. Een mooi streven waar ik me als financieel onafhankelijke vrouw graag achter schaar.  

Afhankelijkheid

Het is niet makkelijk uit te leggen wat er straks verandert, maar hier een serieuze poging. Volgens de huidige wet krijgt uw ex-partner het ouderdomspensioen waar hij/zij recht op heeft als u met pensioen gaat. Uw ex is daarbij afhankelijk van de keuzes die u maakt. Als u immers besluit om later met pensioen te gaan, krijgt uw ex zijn/haar deel ook later. Die afhankelijkheid maakt het voor uw ex lastig om de eigen financiële planning daarop af te stemmen.
In die zin is het fijn dat het ‘verdeelde’ pensioen straks wordt omgezet in uw eigen ouderdomspensioen en vooral ook op uw eigen pensioendatum. So far so good. Deze zogenoemde conversie vindt automatisch plaats. Op zich goed, maar het pensioen krijgt dan nog steeds niet de aandacht die nodig is bij mensen die gaan scheiden. Het zou mooi zijn als er een bewuste keuze wordt gemaakt over de verdeling van het pensioen.

Zelf nadenken

Nog een voorbeeld ter verduidelijking. Stel dat twee mensen die min of meer hetzelfde verdienen (en een vergelijkbaar pensioen opbouwen), straks gaan scheiden als de nieuwe wet van kracht is. Dan kan het gebeuren dat de scheidingsregelaar zegt: ‘u krijgt de helft van zijn ouderdoms- en partnerpensioen’ en ‘u krijgt de helft van haar pensioen’. Dat is toch niet logisch? Ze zouden er ook voor kunnen kiezen om helemaal af te zien van de pensioenverdeling. Ze schieten er namelijk niet zoveel mee op, omdat ze min of meer hetzelfde verdienen.
Op dit punt kan de wet nog worden verbeterd. Het is goed dat de financiële afhankelijkheid wordt afgebouwd en het pensioen eerlijker wordt verdeeld, maar ik had zo graag gezien dat mensen (meer) gedwongen zouden worden om zich te verdiepen in hun eigen pensioen en oude dag. Zeker bij een scheiding. 

Afspraken maken

Alleen al daarom ben ik blij dat er een Dag van de Scheiding is. Misschien helpt die om mensen (meer) te laten nadenken over hun pensioen, zodat ze weten waar ze recht op hebben en op tijd actie kunnen ondernemen. Want natuurlijk kunt u afwijken. Als u uw pensioen anders wil verdelen, dan kan dat. Mits u gehuwd bent. Ik woon al 22 jaar samen en vind het een gemiste kans dat de wet samenwonenden niet de kans biedt het ouderdomspensioen te verdelen. Mijn partner en ik zouden die keuze namelijk wel graag zelf willen maken.