1. Waarom is het voor verzekeraars belangrijk dat je namens het Verbond bent aangesloten bij deze denktank?
"De sector heeft de ambitie om de risico’s van klanten en de samenleving beheersbaar te maken. Dat overlapt sterk met de rol van de overheid. Het bieden van inkomenszekerheid, maar ook het beperken van klimaatrisico’s vergt een goede publiek-private samenwerking. Daarom is het voor ons van groot belang dat het overheidsbeleid zich richt op doelen die een kabinetsperiode overstijgen, en daar op een consistente en voorspelbare manier aan werkt. Met de huidige politieke dynamiek wordt dat niet eenvoudiger, maar wel belangrijker. Daarom denken we graag mee over mogelijkheden om de langetermijnfocus te versterken."
2. Wat is het belangrijkste doel van het Verbond binnen de denktank?
"Het ontwikkelen van concrete voorstellen om beleidsprocessen te verbeteren. Neem bijvoorbeeld de recente voorstellen in de verkiezingsprogramma’s om de fiscale ruimte voor pensioenopbouw te beperken. Dat levert de fiscus de komende jaren veel geld op, maar is over twintig jaar zeer schadelijk voor de overheidsfinanciën. Met instrumenten als een generatietoets breng je dat direct in beeld, en prikkel je beleidsmakers om verder te kijken dan de politieke neus lang is."
"Met instrumenten als een generatietoets prikkel je beleidsmakers om verder te kijken dan de politieke neus lang is"
3. In het opinieartikel in Trouw stelt de denktank voor om als regering te komen met een langetermijnvisie. “Als eerste stap kan een nieuw kabinet ervoor kiezen óók plannen te schetsen voor de vier jaar na de komende regeerperiode.” Wat zijn de belangrijkste kwesties voor verzekeraars waarvan de verwachting is dat het niet binnen vier jaar is opgelost en waarvoor dit langetermijndenken extra belangrijk is?
"Toevallig vind ik dit zelf een lastiger voorstel, omdat een kabinet de autonomie van het volgende kabinet niet kan beperken. Maar het is wel zinnig om de eigen beleidsvoornemens op langetermijneffecten door te denken. In dat kader is de klimaatstrategie natuurlijk cruciaal, maar ook de vraag hoe we over vijftien jaar de ouderenzorg organiseren en financieren, hoe we de infrastructuur voor de energietransitie gaan vormgeven, et cetera."
4. In het stuk wordt ook gesteld dat ambtenaren getraind moeten worden in wat de UNESCO ‘toekomstgeletterdheid’ noemt: de vaardigheid om de rol van de toekomst in het heden te begrijpen. Als voorbeeld worden maatregelen genoemd die CO2-uitstoot verminderen, waardoor we op termijn minder kosten maken om met de gevolgen van klimaatverandering om te gaan. Planbureaus en ministeries zouden die ‘vermeden kosten’ meer moeten meewegen bij het voorbereiden van beleid. Welke rol kunnen verzekeraars hierin spelen?
"Dat is iets om in de volgende fase verder met elkaar te verkennen. Het is ons niet gegeven de toekomst te voorspellen, maar het berekenen van de kans op toekomstige schade is wel een belangrijk aspect van verzekeren. Wellicht kan de expertise die de sector op dat punt heeft opgebouwd, ook van nut zijn voor beleidsmakers. Het is alleen al interessant om daar met elkaar het gesprek over te voeren."
"Het is ons niet gegeven de toekomst te voorspellen, maar het berekenen van de kans op toekomstige schade is wel een belangrijk aspect van verzekeren"
5. De denktank heeft zelf vijftien ideeën voor de lange termijn opgesteld. Eén daarvan is een Nationaal Programma voor Toekomstonderzoek. Hierbinnen financiert de overheid meer onderzoek naar langetermijnkwesties zoals existentiële risico's, met een nationaal programma. Wat kunnen verzekeraars hierin betekenen?
"Ons data analytics centre werkt al veel samen met andere onderzoeksinstellingen om data en expertise te bundelen om tot maatschappelijk relevante nieuwe inzichten te komen. Een nationaal programma kan daar een katalisator voor zijn. Ik zie dat dan primair op het gebied van risico’s waar we al enig verstand van hebben, zoals ziekteverzuim en verkeersveiligheid. Existentiële risico’s als pandemieën en dergelijke zijn natuurlijk ook zeer relevant, maar lastig te onderzoeken. Bovendien vind ik het belangrijk dat het een denktank voor toepasbare oplossingen blijft, en geen doemdenktank wordt."
Deelnemers aan De Lange termijndenktank
In het kernteam van de denktank zitten de volgende personen en organisaties: DNB, Bureau Burgerberaad, Centraal Planbureau, Existential Risk Observatory, Instituut voor Publieke Economie, AFM, Mark Frequin, de ministeries van: Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties; Buitenlandse Zaken; Economische Zaken en Klimaat; Financiën; Infrastructuur en Waterstaat; Sociale Zaken en Werkgelegenheid; Landbouw, Natuur en Voedsel; Nationale Hypotheek Garantie, Nationale Jeugdraad/SER Jongerenplatform, Planbureau voor de Leefomgeving, Sociaal Cultureel Planbureau, Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, Wouter van Noort, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, VNO-NCW, Verbond van Verzekeraars en Zorgverzekeraars Nederland. Kijk voor meer informatie over de denktank op de site.