De vakbonden hebben vorig weekend ingestemd met het principeakkoord voor een nieuw pensioenstelsel. Na bijna tien jaar onderhandelen kan er eindelijk worden begonnen aan een stelselherziening, maar waar beginnen we eigenlijk aan? We vroegen econoom Lex Hoogduin om zijn analyse.
“Aov vind ik een misser”
“Op zich ben ik blij dat er een akkoord ligt, maar ik ben wat aarzelend. Er zijn nog zoveel open eindjes, dat je je zelfs af kunt vragen of er wel echt een akkoord is. Natuurlijk, de intentie is goed en er komen wat verbeteringen, waaronder het ontzien van de zware beroepen en het afschaffen van de doorsneepremie, maar die verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers vind ik bijvoorbeeld echt een misser. Wie heeft daar om gevraagd?”
“Twee belangrijke dreigingen”
“Als ik het kort moet samenvatten, zou ik twee belangrijke dreigingen willen noemen: het afschaffen van de doorsneepremie en de te positieve verwachtingen die zijn gewekt. Om de doorsneepremie te kunnen afschaffen, is er een herverdeling nodig en dat is niet zo simpel als het lijkt. Sterker nog, dat kan van fonds tot fonds verschillen. Mijn tweede vrees is dat de intenties te makkelijk zijn verkocht als verbeteringen in de tweede pijler, terwijl er straks toch echt geen cent meer in kas zit.”
“Reacties op rapport Dijsselbloem”
“Als je de diverse reacties op het rapport van Jeroen Dijsselbloem op een rijtje zet, dan is er in zijn algemeenheid een verwachting dat er in de toekomst vooral zal worden geïndexeerd. Daar zit mijn grootste zorg, dat het akkoord net wat rooskleuriger wordt voorgesteld dan de werkelijkheid is. Want laten we eerlijk zijn, mensen denken nu dat de kans op een waardevast pensioen ineens een stuk groter is, terwijl daar geen enkele sprake van is.”
“De rente is te laag”
“Het verhaal is namelijk heel simpel. De huidige rente is gewoon te laag. En dan heb ik het niet over de rekenrente, maar over de echte, reële rente. Zolang die niet omhoog gaat, wordt het heel lastig om de pensioenen te indexeren. En als ik de President van DNB mag geloven, dan blijft de rente voorlopig nog zo laag. Helaas!”
“Eerlijk communiceren is belangrijk”
“Het belangrijkste advies dat ik de stuurgroep die de plannen verder mag uitwerken, zou willen meegeven is dan ook om eerlijk te communiceren. Ga geen verwachtingen wekken die je niet waar kunt maken. Ik snap dat we na tien jaar onderhandelen graag de positieve kanten van het akkoord willen benadrukken, maar we moeten ook reëel zijn. Alleen al het oplossen van de doorsneesystematiek vergt extra middelen, terwijl niet ieder pensioenfonds daar de ruimte voor heeft. Als je het mij vraagt, is het akkoord pas een eerste, voorzichtig begin. Het echte werk begint nu pas.”
Was dit nuttig?