De transitie naar een duurzame economie vraagt veel van bedrijven: bij innovaties en nieuwe projecten is verzekerbaarheid niet altijd een gegeven. De inzet van waterstof, ammoniak, houtbouw, recycling of elektrificatie: stuk voor stuk ontwikkelingen die kansen bieden voor een duurzamere samenleving, maar ook vragen oproepen over veiligheid, schade en aansprakelijkheid. Precies daar zit de kern van het sectorbrede onderzoek Transitie Net Zero, waarin ketenpartners het Verbond, Adfiz, VNAB en NARIM samenwerken.
Initiatief van NARIM, gedragen door de hele sector
De kiem voor het onderzoek naar de verzekerbaarheid van duurzame initiatieven werd gelegd door de toenmalige coördinator van het NARIM-kenniscentrum Sustainability Barbara van Berkum, toen zij in haar werk als insurance manager steeds vaker tegen knelpunten aanliep. “Vooral bij innovatieve projecten, zoals houtbouw, merkte zij hoe complex het was om passende verzekeringsoplossingen te vinden,” zo lichtte sessieleider Goemans in haar openingswoord toe. Samen met NARIM-bestuurslid Rosalie André zette zij de eerste lijnen uit. Inmiddels is het project uitgegroeid tot een sectorbrede samenwerking.
Tijdens de sessie op de schademiddag presenteerde Marko van Leeuwen (Verbond) de eerste voorzichtige uitkomsten van de kwalitatieve onderzoeksfase. In totaal werden 23 interviews afgenomen met bedrijven, intermediairs en verzekeraars. Opvallend daarbij: “Heel veel blijkt gewoon verzekerbaar”, aldus Van Leeuwen, “maar dan moeten klanten wel de juiste stappen zetten, makelaars goed adviseren en verzekeraars bereid zijn om echt in het risico te duiken.”
De grote knelpunten
Toch zijn er duidelijke uitdagingen. Niet zozeer bij gangbare technieken, maar juist bij nieuwe toepassingen en energiebronnen. Uit de gesprekken komen drie centrale obstakels naar voren:
- Beschikbaarheid van (financiële) middelen
- Netcongestie
- Onvoorspelbaarheid van politieke besluitvorming
Daarnaast lijken er nog problemen te zijn bij een aantal sectoren. Zo werd er vanuit de zaal opgemerkt dat diefstal van omvormers en koper bij zonne- en windparken tot bedrijfsonderbrekingen en dus grote schades leidt. Tankopslag voor grootschalige toepassing van nieuwe energiedragers, zoals ammoniak en waterstof, zou zorgen voor aarzeling bij verzekeraars. Houtbouw en andere duurzame bouwmethoden zouden om nieuwe risico-inschattingen vragen, terwijl de afvalverwerking en recyclingbranche de preventie nog niet overal voldoende op peil zouden hebben gebracht.
Casus: duurzame waterstof
Om deze uitdagingen concreet te maken, deelde Guido van den Broek Humphrey (Haskoning) de lessen uit een project vanuit een consortium rondom de productie van groene waterstof. Zijn afsluitende vraag luidde óf verzekeraars betrokken hadden moeten worden bij het project en zo ja, wanneer? De reactie vanuit de zaal was helder: wil je de verzekerbaarheid verbeteren, dan moet je als bedrijf in een vroeg stadium in gesprek met je verzekeraar. “In het project was vooraf niet goed nagedacht over acceptatie-eisen. Verzekeraars werden pas later aangehaakt. Dan loop je achter de feiten aan.”
Toch is er een weg vooruit. Door – binnen redelijke grenzen – kennis te delen, gezamenlijk veilige procedures te ontwikkelen en open te praten over risico’s, kan er wél vooruitgang worden geboekt. “Gebruik de kennis van verzekeraars dan kunnen zij ook wennen aan nieuwe risico’s en gerichter meedenken over oplossingen.”
Paneldiscussie: tijd voor samenwerking en moed
In de paneldiscussie, onder leiding van Mariëlle Goemans, deelden experts uit de markt hun inzichten. Pieter van Dusseldorp (Deloitte) riep verzekeraars op hun kennis zichtbaarder te maken: “Wees niet te bescheiden. Benoem waar risico’s zitten, en wat dat betekent voor beleid.” Marieke van der Werf (Marsh) wees op het belang van vroegtijdige afstemming en het zoeken naar creatieve oplossingen.
Een prikkelende vraag kwam uit de zaal: zijn acceptatieregels van verzekeraars niet juist onderdeel van het probleem? Ze zouden de transitie vertragen en duurzame projecten financieel onhaalbaar maken. De reacties waren genuanceerd. Ja, verzekeraars hanteren strenge eisen, maar dat doen ze omdat de risico’s vaak nog onduidelijk zijn. En dat is precies waarom kennisdeling en samenwerking zo essentieel zijn.
Volgende stap: position paper
De sessie gaf een tussenstand van het lopende onderzoek. Deze zomer volgt een kwantitatieve uitvraag onder grootzakelijke klanten. Op basis van alle inzichten verschijnt in het najaar van 2025 een position paper, met daarin concrete knelpunten én oplossingsrichtingen. Niet alleen bedoeld voor de sector zelf, maar ook als gesprekspartner richting overheid en toezichthouders.
Want als Nederland écht de ambitie heeft om richting net zero te bewegen, dan moet de verzekeringsmarkt daarin kunnen meebewegen. Niet als rem, maar als versneller.