EU en duurzaamheid: lopen wij voorop?

“Doe alsjeblieft mee. Neem vluchtelingen op of anders gooien we jullie uit Schengen.” Dagvoorzitter Charles Groenhuijsen viel dinsdag behoorlijk met de deur in huis tijdens het Financiële Verkiezingsdebat 2019. Hij refereerde met die woorden aan de donderspeech die minister Wopke Hoekstra in Berlijn heeft gehouden en vatte die, naar eigen zeggen, “even heel kort samen”.

Het leverde de zeven aanwezige (kandidaat-)Europarlementariërs meteen een leuke (gratis) binnenkomer op. Want natuurlijk kregen ze de vraag om te reageren. Caroline Nagtegaal (VVD) benadrukte dat Hoekstra in ieder geval lef heeft getoond en zijn stem heeft laten horen, terwijl Paul Tang (PvdA) meent dat Nederland heeft laten zien “weer het beste jongetje van de klas te willen zijn”.

Sector loopt voorop
Op de eerste stelling van het debat (De EU doet veel te weinig om een duurzame financiële sector te bevorderen) mocht Tang als eerste reageren. Hij trok, ook als rapporteur in Europa, het boetekleed aan. “Ja, we zijn te laat begonnen. Maar, er is wel een begin gemaakt. Er is nu een agenda voor sustainable finance en dat is vooruitgang. Het gebeurt niet vaak dat ik de financiële sector een compliment maak, maar onze Nederlandse financiële sector loopt voorop!”
Dat ontlokte Derk Jan Eppink (FvD) tot de opmerking dat de “financiële sector juist moet oppassen om niet teveel mee te gaan met de mode van de dag”. “Straks hebben we mensen die een warmtepomp voor hun huis hebben aangeschaft, maar de hypotheek niet meer kunnen betalen.” Zijn devies is om vooral te kijken naar een gezonde energiemix die haalbaar en betaalbaar is.
Een devies dat min of meer werd gedeeld door Auke Zijlstra van de PVV. Hij noemde het “kwalijk dat de financiële sector zo meebuigt” en gelooft er niks van dat er zo langzamerhand een nieuw businessmodel ontstaat. “Als dat het geval was, was een agenda niet nodig geweest. Dit heeft vooral met subsidies te maken. Al die klimaatsubsidies zijn zowel de brandstichter als het bluswater van onze economie”, aldus Zijlstra.

Auke Zijlstra (links) en Sophie In 't Veld (rechts)

Rest van de wereld
Sophie in ’t Veld (D66) wees er op haar beurt op dat het belangrijk is om te kijken wat de rest van de wereld doet. “Kijk naar de VS, kijk naar China. De Chinezen investeren massaal in elektrische auto’s. Ik vind het opvallend dat partijen zeggen dat we niet voorop moeten willen lopen. Dat moet je eens bij het voetballen zeggen. Hoezo willen we niet vooroplopen? Natuurlijk willen we dat wel.”
Klok (GroenLinks) pleitte voor meer duidelijkheid. “Het is belangrijk dat we vanuit de EU regelgeving krijgen en duidelijk maken wat wel en wat niet groen is.” Nagtegaal (VVD) wil in dat geval alleen green labeling. “Als ik nu een quiz zou doen en zou vragen of zonnepanelen groen of bruin zijn, zeggen we allemaal groen. Maar kernenergie: is dat groen of bruin? Ik denk dat we daarover wezenlijk verschillen en daarom moeten we terug naar de kern. Zorgen dat de financiële sector de dingen doet waar het goed in is en ook verantwoordelijk voor is.”
Hierna ging Tang (PvdA) weer terug naar de vraag of Nederland voorop moet lopen. “Even voor alle duidelijkheid: we lopen ver achter als het gaat om het aandeel duurzame energieopwekking in onze energiemix. We zitten nu ongeveer op het niveau van Malta. De EU moet een leidende rol spelen en bedrijven moeten zich afvragen waarom ze ook al weer op aarde zijn. Dat geldt ook voor banken, verzekeraars en pensioenfondsen. Laat die discussie ook gevoerd worden in de boardrooms.”

Paul Tang (links) en dagvoorzitter Charles Groenhuijsen

Compliment
Groenhuijsen acht de tijd dan rijp voor stelling twee: De financiële sector is de aanjager van duurzaamheid. “Wie zegt ja?”, vraagt hij de zaal. Niemand steekt zijn hand op. “Oei, dit is haast Koreaans”, reageert hij gevat.
“Eerlijk gezegd zou ik ook mijn hand niet opsteken”, zegt Sabine Klok (GroenLinks), “maar het is wel waar dat in Nederland de eerste stap is gezet. Ik ben het daarom wel eens met het compliment dat Paul Tang aan de financiële sector uitdeelde.” Minstens net zo belangrijk vindt zij een hervorming van het emissiehandelssysteem. “Als bedrijven geen faire prijs betalen voor CO2, is het moeilijk te bepalen welk bedrijf wel groen is en welk bedrijf niet.”
Het slotakkoord op deze stelling is voor Arnout Hoekstra (SP), die van mening is dat de financiële sector wel meer prikkels kan gebruiken. Met name als het gaat om het uitoefenen van meer invloed op investeringen. “Stel dat er echt een plan zou zijn om alle windmolens weg te halen. Als mijn bank daaraan zou meewerken, zou ik daar meteen weg willen en ik denk dat ik niet de enige ben.”