Het Verbond van Verzekeraars heeft met belangstelling kennis genomen van de uitkomsten van de EIOPA Insurance stresstest 2016. Het is voor een stabiele en solide verzekeringssector goed dat EIOPA, als Europese toezichthouder, de buffers van Europese verzekeraars toetst aan een aantal extreme stress-scenario’s. Het is positief dat uit de test blijkt dat de Nederlandse verzekeraars die zijn getoetst een hevig stress-scenario aan kunnen en een goede uitgangspositie hebben. De test maakt wel duidelijk dat een zeer lange periode van extreem lage rente impact kan hebben.

EIOPA heeft voor de stresstest twee scenario’s onderzocht: een zogenoemd ‘low for long-scenario’, waarbij wordt uitgegaan van 0 procent groei in Europa in de komende decennia en een zogeheten ‘double hit-scenario’, waarbij een lage rente wordt gecombineerd met een daling van de waarde van beleggingen. EIOPA heeft voor het eerste jaar dat het nieuwe toezichtsregime Solvency II van kracht is getoetst of de buffers die verzekeraars eind 2015 op hun balansen hebben staan in deze extreme scenario’s toereikend zijn. Bij de stresstest wordt geen rekening gehouden met het tussentijds verhogen van de buffers of andere maatregelen die verzekeraars kunnen nemen.

De stresstest is nadrukkelijk bedoeld als test voor macro-economische en systeemrisico’s – en dus niet voor het doorlichten van individuele verzekeringsmaatschappijen, hoewel de uitkomsten uiteraard wel relevant zijn voor die individuele partijen die zijn getoetst. Uit de uitgevraagde informatie blijkt dat in de uitgangspositie de verzekeringssector zeer goed gekapitaliseerd is. De scenario’s maken ook duidelijk dat de buffers van Nederlandse verzekeraars voldoende zijn om hevige stress-scenario’s aan te kunnen aangezien ook na stress de waarde van de beleggingen groter is dan de financiële verplichting. Hierdoor kunnen instellingen zelfs in dergelijke extreme scenario’s aan hun verplichtingen blijven voldoen.

Impact
De stresstest van EIOPA maakt wel duidelijk dat de impact van de lage rente groot is, omdat Nederlandse verzekeraars verhoudingsgewijs veel langlopende pensioen- en levensverzekeringen van klanten in beheer hebben. Overigens hebben de Nederlandse (levens)verzekeraars het risico van een langdurig lage rente onder Solvency II goed afgedekt en staat de sector er gedegen voor.

Het Verbond gaat de uitkomsten en aanbevelingen van het EIOPA-rapport de komende periode bestuderen. Hierbij dient rekening gehouden te worden met het feit dat de onderzoeksgegevens de stand van zaken eind 2015 weergeven en dus enigszins gedateerd zijn.

Ook hebben de gegevens uitsluitend betrekking op individuele verzekeringsentiteiten waardoor diversificatie voordelen op groepsniveau niet zijn meegenomen. De uitvraag heeft daarnaast alleen betrekking op levensverzekeraars exclusief unit-linked verzekeringen. Individuele verzekeraars geven aan dat de impact van de risk margin, een buffer die bedoeld is om een portefeuille over te kunnen dragen aan een andere instelling, in het lagerentescenario onrealistisch hoog wordt. De berekeningsmethode van de risk margin is in andere economische omstandigheden vastgesteld. In de review van Solvency II in 2018 is dit een belangrijk element om kritisch naar te kijken.

Overgangsmaatregelen
De verschillen tussen Nederland en overige onderzochte landen worden in het rapport goed weergegeven. In het basisscenario wordt immers expliciet duidelijk gemaakt wat de solvabiliteitsratio’s zijn zonder de zogenoemde LTG-maatregelen en de overgangsmaatregelen. Zoals al voor de invoering van Solvency II in 2016 werd voorspeld, laten de diverse langetermijn- en overgangsmaatregelen in verschillende landen nu ook weer zien dat de verschillen in Europa groot zijn. Nederland is vrijwel in één keer op het nieuwe, meer risicogebaseerde toezichtregime Solvency II overgegaan met strenge kaders, terwijl in veel andere Europese landen overgangsmaatregelen gelden die daardoor het beeld sterker vertekenen.