Geen asbestdaken meer in 2024, besloot de overheid vorig jaar. Een besluit met verstrekkende gevolgen. Voor de ruim honderd bezoekers van de themamiddag asbest van het Verbond van Verzekeraars zal Peter Koelewijns hitsucces ‘Kom van dat dak af’ voortaan een andere lading hebben.

Hoe moeilijk kan het zijn, een asbestdak vervangen, vroeg programmamanager Asbestveilige Agrosector Ruud Hoosemans van LTO retorisch. Nou, behoorlijk moeilijk. In de eerste plaats is een trits van bedrijven en vergunningen betrokken bij het inspecteren, verwijderen, transporteren en opslaan van een dak dat asbest bevat, en vervolgens is uiteraard het plaatsen van een nieuw dak noodzaak. Het zijn de cijfers die het probleem het best schetsen: in Nederland ligt nog zo’n 100 miljoen vierkante meter asbestdak op agrarische bedrijven en circa 20 miljoen vierkante meter op particuliere huizen, schuurtjes en overige bedrijven. De verwijderingskosten bedragen een tientje per vierkante meter, en daarbovenop kost een nieuwe vierkante meter dak algauw 25 á 30 euro. Een miljardenprobleem dus. Hoosemans: “Niets doen is geen optie”. Ook omdat er als gevolg van asbest jaarlijks tussen de 600 en 1300 personen overlijden, schat de Gezondheidsraad. Meer dus dan het jaarlijks aantal verkeersdoden.

Juridisch kader

Het ‘asbestprobleem raakt ook verzekeraars– op verschillende manieren, zo schetste ‘asbestadvocaat’ Natalie Vloemans van Ploum Lodder Princen in haar presentatie over regelgeving en het juridisch kader, waarbij civiel recht, bestuursrecht en strafrecht in beeld komen. “Om maar meteen met de deur in huis te vallen: zeker na het asbestincident in Wateringen heeft het onderwerp sterk de aandacht, en zien we ook de haken en ogen: wat wel en niet gedekt is. Dat verschilt ook weer per polis, dus ik kan ook niet zeggen hoe het precies zit.”

Kosten dakeigenaren

De staat van asbestdaken wordt steeds slechter, waardoor ze meer asbeststof verliezen. In combinatie met het op handen zijnde verbod, zorgt dit ervoor dat dakeigenaren te maken krijgen met aanzienlijke kosten: het verwijderen en vervangen van een dak kost veel. Verzekeraars hebben geen taak bij deze preventieve sanering, maar kunnen te maken krijgen met forse kosten bij een gedekt evenement. Eventuele opruimkosten in een wijde omgeving laten de rekening oplopen. Vloemans gaf verzekeraars de tip mee om bij nieuwe polissen na te gaan of er asbest in het pand zit en zo ja, af te spreken dat het dan per 2024 is verdwenen. Ook bij bestaande polissen zouden verzekeraars hun klanten kunnen informeren en ‘opvoeden’, aldus de advocate.

Lastige situaties

Daarmee kan in elk geval de lacune tussen de huidige situatie en de periode na 1 januari 2024 kleiner worden, constateerde ook Piet Bosma, schade-expert bij Lengkeek, die een paar keer de vinger op de zere plek legde hoe verzekeraars nu omgaan met asbest. Polissen blijken vaak niet aan te sluiten bij de praktijk en het recht, wat voor lastige situaties zorgt. “Bij inkomende milieuvervuiling zal de verzekeraar roet- en rookschade bij buren van de veroorzaker vrijwel altijd dekken, maar asbest lang niet altijd. Dat is niet uit te leggen en zorgt voor lastige situaties in woonwijken.” Vaak geldt ook een beperkte dekking, meestal maximaal tien procent van de waarde. Als dan een asbestdak van een schuurtje van 4000 euro een grote ravage veroorzaakt, is de uit te keren vergoeding een fractie van wat nodig is. In mineur eindigen hoeft echter niet, stelde Hoosemans van LTO, want het moet ‘aantrekkelijk worden om van dat dak af te komen’. Los van winst door beperking van gebouw-, gezondheid- en milieuschade, levert het vervangen van (agrarische) daken ook een revitalisering van platteland en bedrijventerreinen op én veel werkgelegenheid. “En als we zonnepanelen neerleggen, is het ook nog een impuls voor groene energieproductie”.