In de jaarcijfers van verzekeraars staat altijd een reeks kengetallen die iets zeggen over de (commerciële) prestaties. Deze prestaties zijn mede bepalend voor beleggers te investeren in een verzekeraar of niet. Nu het seizoen van de Algemene Vergaderingen van Aandeelhouders (AVAs) weer is aangebroken, licht Ron Batten, beleidsadviseur Solvency II en IFRS, de belangrijkste kengetallen toe en het belang ervan voor verzekeraars, aandeelhouders en (toekomstige) beleggers.
Combined ratio
De combined ratio is een verhoudingsgetal op de verlies- en winstrekening van een verzekeraar. Het is een maatstaf om verzekeraars te vergelijken op winstgevendheid in dagelijkse activiteiten van een portefeuille of van een hele verzekeraar. De combined ratio is de som van alle verliezen (bijvoorbeeld schade-uitkeringen) plus alle andere kosten en dat gedeeld door de premie-inkomsten. Stel dat een verzekeraar 7 mln euro uitbetaald in claims, 5 mln euro aan kosten heeft en een totaal premie-inkomen van 60 mln. De combined ratio is dan (7 + 5 = 12) / 60 = 0.20, of 20%: een gezonde, winstgevende verzekeraar. Een combined ratio van meer dan 100% betekent dat een verzekeraar verlies lijdt.
Loss ratio
De loss ratio is een andere ratio waarmee je de winstgevendheid van verzekeraars met elkaar kunt vergelijken. De loss ratio wordt berekend door de totale verliezen te delen door het totale premie-inkomen. Hoe lager de ratio, hoe winstgevender de portefeuille of de verzekeraar, en vice versa. Een loss ratio boven de 1, of 100% betekent dat de portefeuille of verzekeraar verlieslatend is. Stel een verzekeraar heeft 5 mln euro aan claims uitbetaald en het premie-inkomen is 3 mln. Dan is de loss ratio 1.67, of 167%. De verzekeraar of de portefeuille is dan verlieslatend, omdat hij meer aan schadeclaims betaald dan hij aan premie-inkomen ontvangt, als dat door beleggingsresultaten of door resultaten op andere portefeuilles, niet wordt gecompenseerd.
De combined ratio en de loss ratio verschillen van elkaar omdat de combined ratio rekening houdt met de kosten van de verzekeraar en de loss ratio niet. Ze zijn daarom niet vergelijkbaar, maar hebben elk hun eigen nut bij het vergelijken van de winstgevendheid van verzekeraars ten opzichte van het premie-inkomen (ofwel
Expense ratio en lapse ratio
Daarnaast is er de expense ratio, de verhouding tussen kosten (exclusief rentebetalingen op schulden van de verzekeraar) en het premie-inkomen. Dit zijn de kosten gedeeld door premie-inkomen. Onder kosten vallen de kosten van klantenwerving, het schrijven van polissen, het behandelen van claims en het herverzekeren van risico’s. De expense ratio geeft aan hoeveel kosten een verzekeraar moet maken om premie-inkomen binnen te krijgen, dus hoe efficiënt de verzekeraar is in vergelijking met zijn concurrenten. Een goede expense ratio hangt onder meer af van de samenstelling van een portefeuille van een verzekeraar, maar over het algemeen geldt: hoe lager de ratio, hoe beter.
Lapse ratio
Dan is er de lapse ratio, die aangeeft hoeveel polissen (dus niet premievolume) op totaal aantal polissen niet worden verlengd. Deze ratio maakt duidelijk hoe goed de verzekeraar is in het behouden van zijn bestaande klanten en daarmee premie-inkomsten. Het heet ook wel de persistency ratio, de verhouding tussen het aantal verlengde polissen en het totaal aantal polissen.
EIOPA ratio
DNB en EIOPA waren van plan, ter gelegenheid van de Insurance Stress Test van 2018, een Activa/Passiva ratio te publiceren, maar de meeste verzekeraars gaven daar geen toestemming voor. De Activa/Passiva ratio is de verhouding tussen de schuldenkant van de balans (de verzekeringsverplichtingen, uitgedrukt in technische voorzieningen, plus het solvabiliteitskapitaal) en de bezittingenkant (de beleggingen). Aan de hand van deze ratio kan je verzekeraars met elkaar vergelijken, maar niet de verzekeringsportefeuilles. In deze “EIOPA-ratio” is een verzekeraar gezond als het verhoudingsgetal groter is dan 1 of 100%. Deze ratio kan echter tot verwarring leiden, omdat in een balans van een willekeurige onderneming (geen verzekeraar) beide zijden van die balans (de activa kant en de passiva kant, ofwel bezittingen en schulden) altijd in evenwicht zijn. De EIOPA ratio suggereert dat dat niet het geval is.
Solvency II - SCR
Voor beleggers is daarnaast de solvabiliteitskapitaalratio of SCR ratio van belang. Deze ratio is anders dan de solvabiliteit bij een ander type onderneming, waarbij de verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen eenvoudig te bepalen is of tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen. Bij verzekeraars wordt de verhouding tussen het wettelijk vereiste kapitaal (volgens de Solvency II richtlijn) en het werkelijk beschikbare kapitaal uitgerekend op een door Solvency II voorgeschreven manier.
Deze SCR ratio is volgens de regels minimaal 100%. Daaronder is een herfinancieringsplan nodig (waarbij de aandeelhouders altijd betrokken worden). Ook grijpt financieel toezichthouder, De Nederlandsche Bank, in onder de 100%. De meeste verzekeraars in Europa hebben een SCR van 130% of hoger. Dit geeft de verzekeraar tekencapaciteit om in de toekomst meer klanten te bedienen (meer polissen te ondertekenen). Daardoor zijn ze ook minder kwetsbaar voor fluctuaties op financiële markten die de waardering van de bezittingen en schulden beïnvloeden, waardoor verzekeraars ‘per ongeluk’ onder de 100% kunnen uitkomen. Ook geeft het de directie bewegingsruimte om andere zaken aan te pakken, zoals projecten om bijvoorbeeld klanten efficiënter te bedienen of om aan preventie te doen. Wanneer verzekeraars geld aantrekken vanuit de kapitaalmarkt (dus aandelen of obligaties uitgeven) komen zij vaak uit op een SCR van 150% of meer: het percentage dat financiële markten aantrekkelijk vinden. Dat is voor verzekeraars ook aantrekkelijk, omdat de cost of capital (de rente op de obligatie of het door beleggers gewenste rendement op het aandeel) daardoor lager wordt.
Leestip: voor een uitgebreider overzicht van kengetallen voor verzekeraars, lees dan deze studie uit 2016 door de OECD.
Was dit nuttig?