Terrorisme, klein molest (zoals rellen) en groot molest zoals (binnenlandse) onlusten en oproer liggen dicht tegen elkaar aan: het één leidt mogelijk tot het ander. Bij schade is het verschil soms lastig te bepalen. Wat begon als klein molest kan leiden tot groot molest. Daarom is het niet altijd direct mogelijk om hier voor elke situatie geldende uitspraken over te doen.  

Molest 

Molest zijn grootschalige door menselijk handelen veroorzaakte gewelddadige calamiteiten. Oorlog en andere grootschalige calamiteiten zijn vaak uitgesloten van dekking vanwege het cumulatierisico en het mogelijk omvallen van verzekeraars (financiële stabiliteit). Sommige vormen hiervan zijn dan ook wettelijk geregeld. 

Het is een schadeverzekeraar met zetel in Nederland verboden om schaden te verzekeren die zijn veroorzaakt door of ontstaan uit gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer of muiterij die zich in Nederland voordoen. In zee-, transport-, luchtvaart- en reisverzekeringen is het wel toegestaan risico’s van molest te verzekeren in de algemeen gebruikelijke molestclausules zolang de Nederlandsche Bank daartegen geen bedenkingen naar voren heeft gebracht.  

Het verbod geldt overigens alleen voor Verzekeraars onder Nederlands toezicht. Bijkantoren van buitenlandse partijen kunnen voor Nederlandse klanten wél dekking bieden tegen vormen van molest. 

Er zijn ook vormen van klein molest: terrorisme, sabotage, vordering, werkstaking, lock-out, bedrijfsbezetting, modelactie, rellen, relletjes of opstootjes. Verzekeren ervan is niet wettelijk verboden. Het beleid per verzekeraar kan hierin enigszins verschillen, binnen de geldende toezichtskaders van DNB. Dit geldt ook voor schade door natuurrampen. 

Verzekeraars die molest wél mogen verzekeren

Voor onderlinge verzekeraars is een wettelijke uitzondering gemaakt. Voor die verzekeraars geldt het hierboven beschreven verbod niet. Daarbij gaat het specifiek om onderlinge waarborgmaatschappijen met zetel in Nederland en ondernemingen op onderlinge grondslag met zetel buiten Nederland die uitsluitend schadeverzekeringen aangaan met betrekking tot schade die veroorzaakt kan worden door, of ontstaan uit, gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer en muiterij. 

Ook in zee-, transport-, luchtvaart- en reisverzekeringen is het toegestaan om molestrisico's te verzekeren met de algemeen gebruikelijke molestclausules. Dat mag zolang De Nederlandsche Bank (DNB) daar geen bedenkingen tegen naar voren heeft gebracht.

Terrorisme 

Een terroristische aanslag kan zowel materiële als immateriële schade opleveren. Hoewel de meeste aanslagen worden gepleegd door eenlingen of kleine groepjes, zou de omvang van de schade na een terroristische aanslag zo groot kunnen zijn, dat een verzekeraar dit niet in zijn eentje kan dragen. Daarom hebben verzekeraars in 2003 de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorisme (NHT) opgericht, waarin elk jaar één miljard euro beschikbaar wordt gesteld. Verzekeraars die schade uitkeren naar aanleiding van een ramp, kunnen een hierop beroep doen. Zo blijft het risico van terrorisme verzekerbaar. 

Bekijk voor meer informatie onze Q&A over terrorisme en verzekeren. 

Snelle en heldere communicatie 

Elke ramp is anders. Dat maakt eenduidigheid over dekkingsvraagstukken complex. Maar het is wel van belang om helderheid te hebben over de verzekerbaarheid van (grootschalige) calamiteiten en ook over de besluitvorming en de communicatie over dekking en schadeafwikkeling. Verzekeraars hebben daarom twee stappenplannen ontwikkeld om zo snel en adequaat mogelijk te communiceren en actie te ondernemen bij calamiteiten: 

• Protocol grootschalige incidenten. Bij een ramp of grootschalige calamiteit speelt in de regel ook het vraagstuk van (collectieve) dekking en of beroep wordt gedaan op bijvoorbeeld de molestclausule. Het protocol regelt de besluitvorming rond alle voorziene en onvoorziene calamiteiten. 
   
• Draaiboek Coördinatie bij grootschalige incidenten brandverzekeringen. Dit is een stappenplan waarin beschreven staat hoe de coördinatie bij opstal- en inboedelverzekeringen in het geval van een ramp verloopt. Dit draaiboek is opgesteld naar aanleiding van de vuurwerkramp in Enschede (2000) en is in 2020 herzien.