Calamiteiten, rampen & terreur

Molest

Molest is schade die ontstaat in conflictsituaties. Volgens de Wet op het financieel toezicht (Wft) mogen verzekeraars met een zetel in Nederland niet alle vormen van molest verzekeren. In de Wft (artikel 3:38) wordt onderscheid gemaakt tussen groot en klein molest.  

Groot en klein molest

Een schadeverzekeraar met zetel in Nederland mag geen schades verzekeren die zijn veroorzaakt door of ontstaan uit groot molest. In zee-, transport-, luchtvaart- en reisverzekeringen is het wel toegestaan risico’s van molest te verzekeren in de algemeen gebruikelijke molestclausules zolang De Nederlandsche Bank daartegen geen bedenkingen naar voren heeft gebracht.  Schade die door klein molest ontstaat, is in veel gevallen wel gedekt.

Verzekeraars die molest wél mogen verzekeren

Voor onderlinge verzekeraars geldt een wettelijke uitzondering, het hierboven beschreven verbod geldt voor hen niet. Het gaat specifiek om onderlinge waarborgmaatschappijen met zetel in Nederland en ondernemingen op onderlinge grondslag met zetel buiten Nederland die uitsluitend schadeverzekeringen aangaan voor schade die veroorzaakt kan worden door, of ontstaan uit, gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer en muiterij. Ook in zee-, transport-, luchtvaart- en reisverzekeringen is het toegestaan om molestrisico's te verzekeren met de algemeen gebruikelijke molestclausules. Dat mag zolang De Nederlandsche Bank (DNB) daar geen bedenkingen tegen naar voren heeft gebracht.

Terrorisme

Een terroristische aanslag kan zowel materiële als immateriële schade opleveren. Hoewel de meeste aanslagen worden gepleegd door eenlingen of kleine groepjes, zou de schade-omvang na een terroristische aanslag zo groot kunnen zijn, dat een verzekeraar dit niet in zijn eentje kan dragen. Daarom hebben verzekeraars in 2003 de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorisme (NHT) opgericht, waarin elk jaar één miljard euro beschikbaar wordt gesteld. Verzekeraars die schade uitkeren naar aanleiding van een ramp, kunnen hierop een beroep doen. Zo blijft het risico van terrorisme verzekerbaar. 

Bekijk voor meer informatie onze Q&A over terrorisme en verzekeren. 

Oorlogsrisico

Voor (goederen)polissen afgesloten onder Nederlands recht geldt dat het oorlogsrisico tussentijds opzegbaar is met een opzegtermijn van zeven dagen. Voor het stakersrisico geldt een termijn van twee maanden (voor de omschrijving wat onder oorlogs- en stakersrisico valt zie de clausule M3 van het VNAB en BW 7:940).
Voor (goederen)polissen die zijn afgesloten onder Engels recht geldt dat zowel het oorlogsrisico als het stakersrisico tussentijds kan worden opgezegd met een opzegtermijn van zeven dagen. Dit is met clausules geregeld.

Welke uitsluitingen gelden er?

Verzekeraars in Nederland beoordelen de risico’s en zij besluiten individueel of ze de dekking in deze regio opzeggen, of extra voorwaarden stellen. Na het opzeggen van de dekking geldt volgens de meeste contracten een termijn van 7 dagen, waarna er geen schades meer worden vergoed. Ze doen dit op basis van de clausules van de LMA Joint War Committee: de JWLA32 en de JW2022-007a voor Hull- en Cascorisico’s.

High risk areas

De JWLA-clausules beschrijven de gebieden (high risk areas) waarvoor uitsluitingen gelden voor oorlogs- en terrorismerisico’s. In hun polissen verwijzen verzekeraars vaak naar deze clausules.
Voor het Rode Zee-gebied geldt momenteel de JWLA32 Guyana. Als een schip zeven dagen na opzegging van de polis die gebieden wil betreden, kan de scheepseigenaar nieuwe dekking (een quote) opvragen. Daarmee kan mogelijk de dekking worden hersteld, mits aan de extra eisen en voorwaarden wordt voldaan. Bijvoorbeeld extra premie, een hoger eigen risico, of het afgeven van warranties. Vaak worden dan de zogenaamde BMP5-maatregelen vereist, zoals extra maatregelen om het risico te herkennen en risicoanalyse uit te voeren, fysieke maatregelen (bewapende beveiligers, prikkeldraad of waterkanonnen) te treffen, de bemanning te informeren en te trainen, te rapporteren en waar mogelijk samen te werken met andere schepen en militairen. Verzekeraars zullen die extra dekking niet altijd willen geven.

De JW2022-007a houdt in dat als één van de vijf grote landen (Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Frankrijk, de Russische Federatie en de Volksrepubliek China) in oorlog raakt de dekking met 72 uur opgezegd kan worden, i.p.v. de reguliere 7 dagen uit de JWLA.

De Vereniging Nederlandse Assurantiebeurs VNAB heeft een modelclausule voor oorlogs- en stakersrisico gepubliceerd (de M3) speciaal voor de verzekering van lading, die door Nederlandse verzekeraars wordt gehanteerd.

Waar gelden deze uitsluitingen?

Als de dekking wordt opgezegd, geldt dat alleen voor de betreffende regio of regio’s. Elders blijft de dekking conform de voorwaarden in stand.

Relevante links

• Nederland gevoelig voor verbrokkeling van internationale handelssysteem (dnb.nl)
  Nederland is een van de meest open economieën van de wereld. Een scenario-analyse van DNB leert dat Nederland, als kleine open economie, sterk geïntegreerd is in het mondiale financiële systeem. En daardoor bijzonder gevoelig is voor de wereldwijde toename van geo-economische fragmentatie. Bij verstoring van mondiale waardeketens, bijvoorbeeld als gevolg van de situatie in de Rode Zee en de Straat van Hormuz, wordt de Nederlandse economie sterk geraakt. De inflatie in Nederland loopt daardoor sneller op dan in andere landen, in-en uitvoer nemen sterker af en het Bruto Nationaal Product herstelt zich minder snel.
• Evofenedex start onderzoek naar impact Rode Zee-crisis op verladers | evofenedex
• Overeenkomst Vredes- en Humanitaire operaties voor Nederlandse militairen die op vredes- of humanitaire missie worden uitgezonden. Voor hen is een speciale regeling van kracht.