Het aantal zonnepanelen in Nederland groeit hard. Elke vijf seconden komt er een nieuw paneel bij! Zonnepanelen zijn in de basis veilige systemen. Maar er gaat bij de installatie weleens iets mis. Verzekeraars komen geregeld onveilige situaties tegen. Het is meestal het menselijk handelen dat zorgt voor gevaarlijke situaties; voornamelijk bij grote bedrijfsdaken waarop veel zonnepanelen worden gemonteerd.
Risico's bij zonnepanelen
Hitte
De onderkant van de panelen kan negentig graden warm worden. Bij onvoldoende ventilatieruimte tussen de panelen en het dak, kan het misgaan. En breekt er brand uit in de buurt van brandbare materialen, zoals isolatiemateriaal, dan is dat vaak omvangrijk. Dat komt ook doordat de brandweer pas kan blussen als de stroom is uitgeschakeld. Een installatie die nog onder stroom staat, is levensgevaarlijk.
Instorting
Het instorten van het dak komt minder vaak voor dan brand, maar kan wel veel schade opleveren. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft onderzoek uitgevoerd naar de dakconstructie bij grote daken zonder woonbestemming. Daaruit blijkt dat 15 procent van de grote daken zwaar beperkt is en 45 procent een lichte beperking heeft. Bij 60 procent van deze gebouwen zijn dus (soms ingrijpende) aanpassingen nodig voordat ze geschikt zijn voor de aanleg van zonnepanelen.
Omgevingsschade
Na een fikse brand zijn kleine deeltjes van zonnepanelen soms tot wel kilometers ver terug te vinden. Bijvoorbeeld op omliggende landbouwgronden. De landeigenaren kunnen de grond pas weer gebruiken als alle resten zijn opgeruimd. De kosten daarvan worden soms niet of slechts deels gedekt door een verzekering.
In een drieluik schetsten wij de problematiek, het juridisch kader en de rol van Salvage. Inmiddels is er gelukkig een opruimingsprotocol na een brand.
Veilige installatie verkleint het risico op schade
Het Verbond raadt aan om áltijd te overleggen met de verzekeraar voordat panelen worden aangelegd. Mensen moeten zich ervan bewust zijn dat het risico op schade toeneemt als er zonnepanelen worden geïnstalleerd. Met de preventiebrochure, geschreven voor en door verzekeraars, wil het Verbond de bewustwording hiervoor aanwakkeren. De brochure gaat vooral over grotere zonnepanelen-installaties, zoals panelen op het dak van een stal bij een agrarisch bedrijf of op een bedrijfspand bij een distributiecentrum. Op die daken worden soms wel honderd panelen gelegd, maar het dak is vaak niet berekend op dat extra gewicht. Als er dan nog meer belasting bij komt, bijvoorbeeld in de vorm van sneeuw of regen, kan dat leiden tot doorbuigen. Het water blijft dan op het dak staan, waardoor het instortingsgevaar toeneemt.
Een eerste voorwaarde voor de aanleg van zonnepanelen is dus een goede en veilige installatie. Daarvoor is een goede inspectie bij oplevering en periodiek erna een must. Op dat front is er goed nieuws: de SCIOS Scope 12. Met deze regeling voor de inspectie van zonnepaneleninstallaties kunnen gecertificeerde inspecties worden uitgevoerd.
Data leidt tot meer inzicht
Voor een beter inzicht in branden met zonnepanelen heeft het Verbond besloten data te willen verzamelen over met name grote branden die gerelateerd zijn aan energietransitie. Momenteel onderzoeken wij of dergelijke data al ergens beschikbaar is en verzameld, gecombineerd en gepubliceerd kan worden.
Webinar zonnepanelen op stallen
ZLTO organiseerde in het eerste kwartaal van 2022 het webinar ‘zonnepanelen: brandveiligheid & risico’s’. Er werd uitleg gegeven over de aanleg, het onderhoud en de risico’s van zonnepanelen op staldaken. Kijk het webinar terug.